Drugie życie rzeczy ze śmietnika

00:00:00: Cześć, dzień dobry. Ja nazywam się Mikołaj Basiński, a to jest podkast ekologiczny "Masz wpływ",

00:00:06: w którym rozmawiamy o naszej relacji z przyrodą i relacji ze śmieciami, które codziennie produkujemy.

00:00:12: Nauczmy się jak ograniczać produkcję odpadów, jak nadawać im drugie życie,

00:00:18: jak je segregować i minimalizować ich wpływ na środowisko naturalne.

00:00:22: W czasie naszych rozmów chcemy przekonywać słuchaczy, że absolutnie każdy z nas ma wpływ

00:00:28: na kondycję naszych miast, naszych ekosystemów i naszej planety.

00:00:33: Podkasty realizowane są w ramach projektu realizowanego przez Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Poznania

00:00:40: we współpracy z Estradą Poznańską.

00:00:43: Jest dzisiaj z nami Magda Piotrowska, działająca na Instagramie pod nazwą "Crash on Trash",

00:00:48: gdzie pokazuje, ile rzeczy można znaleźć w śmietnikach i co zrobić, żeby następne tam nie lądowały.

00:00:55: Animatorka Kultury promuje zaangażowanie w działania lokalne, pracuje w fundacji splot społeczny,

00:01:01: współtworząc inicjatywy umożliwiające społeczne gospodarowanie za sobami.

00:01:06: Witaj Magdo.

00:01:07: Cześć.

00:01:08: Dzisiaj sobie z Magdą porozmawiamy o skarbach, tak naprawdę, prawdziwych skarbach, które lądują w naszych koszach.

00:01:15: I zastanowimy się nad tym, czy możemy przedłużać życie przedmiotom codziennego użytku.

00:01:22: To jest takie pytanie retoryczne, czy możemy, pewnie możemy, ale wiemy jak to robić i jak to się dzieje.

00:01:30: Magdo, na co dzień z tego, co wiem, pracujesz w takim odpadowym punkcie drugiego życia, prawda?

00:01:38: Jak to wygląda?

00:01:39: To znaczy formalnie to są jakby dwa różne punkty, jedna fundacja i pod nią są dwa punkty.

00:01:46: No i tak, obydwa zajmują się gospodarowaniem za sobami, ale jedna jest takie bardziej dla społeczności,

00:01:55: która może tam rzeczy zostawiać i brać sobie inne.

00:02:00: I jakby to jest na zasadzie to jest współfinansowane przez miasto.

00:02:04: No i tak, w Poznaniu macie też podzielnie, które działa podobnie, a ja właśnie pracuję w dzielni w Warszawie.

00:02:12: No i jest drugie miejsce tej samej fundacji, nazywa się Obiekt twórcze.

00:02:16: No i ja z kilkoma dziewczynami współtworzymy.

00:02:20: No i tam staramy się wypracować takie miejsce właśnie, tak jak to powiedziałeś, społecznego zagospodarowania odpadów, zasobów.

00:02:28: To różnie się to nazywa.

00:02:30: No i co, i to jest takie miejsce bardziej naprawcze, bardziej przetwórcze, jakieś takie robienie z tymi rzeczami czegoś innego.

00:02:40: Czyli tak jakby też jakieś tam rzeczy sprzedajemy.

00:02:43: Na duże rzeczy zagospodarowujemy w inny sposób, typu, wiesz, zniszczone rzeczy próbujemy naprawiać albo przerabiać i tak dużo można by było tym mówić.

00:02:50: No właśnie, bo chyba dzisiaj jest taki problem, że wiele rzeczy wyrzucamy, a nie naprawiamy na przykład, prawda?

00:02:57: No tak.

00:02:59: Niestety tak się dzieje. Zdanikają takie w ogóle zawody, jak, nie wiem, krawiec, szefc itd., gdzie można było takie rzeczy naprawiać.

00:03:07: I dzisiaj raczej stawiamy na to, że wymieniamy sobie na nowszy model po prostu.

00:03:12: Także chwała za to, że robicie takie rzeczy i w tym miejscu działasz.

00:03:17: Wiem jednak również między innymi z twojej działalności Instagramowej, crush on thrash, że zdarza ci się odzyskiwać wartościowe śmieci również z koszy.

00:03:27: Cóż tam ostatnie ciekawego znalazłaś w koszach?

00:03:29: Bo pytam o to, bo słyszałem twoją historię, taką anegdotkę z Norwegii,

00:03:33: kiedy byłasz tam na służbowym wyjeździe i podobno musiałasz się dokupić bagaż na powrót tyle ciekawostek znalazłaś w skandynawskich śmieciach.

00:03:42: To prawda?

00:03:43: To byłbyśmy tam z koleżonką na szkoleniu.

00:03:46: Oni powiedziały, że ja jakoś sporoadycznie, przyraz na jakieś czasnie, to jest moja codzienność.

00:03:52: I myślę, że też te inicjatywy, w które się angażuje, trochę też temu służą, żeby jakby, bo wiesz,

00:03:59: nie sztuką jest znaleźć coś na śmietniku, to jest naprawdę, tego jest tak dużo, że to nawet nie trzeba szukać,

00:04:03: wystarczy po prostu nie mieć zamkniętych oczu, w tyle.

00:04:07: No ale to, co robimy, to staramy się właśnie jakoś tak umożliwić też innym gospodarowaniu tymi rzeczami,

00:04:13: które też znajdują, już koda jest je po prostu zostawić na zmarnowanie, więc mówiłaś o tej Norwegii, tak to prawda.

00:04:21: Finalnie nie udało nam się dokupić bagażu, bo jak zwykle zostawiam to na ostatni moment.

00:04:27: No ale faktycznie pojechałyśmy, pleciełyśmy tam samymi plecakami, a wróciłyśmy sobie z tą taką dziesięciokilową walizką

00:04:35: i nie brałyśmy tych walizek ze sobą, oczywiście, i znaleźliśmy się w dwóch dni cztery walizki.

00:04:41: Tak, ja przyciągałem sobie takie radio, koleżanka, koleżanka, drukark.

00:04:47: Z tej Norwegii, tak?

00:04:48: Z tej Norwegii, tak, właśnie nie mam dzisiaj tych butów na sobie, ale znaleźłem też takie super skórzone buty,

00:04:53: tu się dwa bnął sukienkę, znaleźliśmy jakieś piękne lampy, ale dużo kabel od Tesla i to przywiozłyśmy go ze sobą.

00:05:01: Bardzo duże rzeczy, tak.

00:05:03: Ale to jest niesamowite i to wszystko było jakby wyrzucone, rozumiem, tak?

00:05:06: Tak, tak, to jest odlej, bo zewnętrz to jest takie "wow, super, super, super",

00:05:11: ale jest to odlej tak jakaś dla mnie smutna historia w szerszym kontekście, bo my, lecąc tam,

00:05:17: miałyśmy jakieś oczekiwanie, że to będzie tak super z tymi odpadami,

00:05:23: bo słyszałyśmy jakichś takich, to było w Oslo, że tam są jakieś takie punkty,

00:05:27: no i my sobie je wyobrażałyśmy jako takie dzielnie, jak u nas są, tylko że ich tam jest strasznie dużo,

00:05:32: że ich było, miało być kilkanaście albo powyżej dwudziestu w całym mieście, więc byłyśmy takie "wow, musimy to zobaczyć".

00:05:39: No i właśnie w drodze do takiego punktu trafiłyśmy taki wielki kontener,

00:05:44: taki jak się często trafia na ulicach, no przynajmniej w Warszawie często takie,

00:05:49: "mijam kontenery remontowe", to tam był taki jeszcze cztery razy większy ten kontener

00:05:53: i po prostu szłyśmy do tego punktu recyklingowego i widzieliśmy, jak dwóch panów

00:06:00: tak się zamachuje z takim rozkładanym stołem z IK i on był po prostu chyba w idealnym,

00:06:07: bo przynajmniej w bardzo dobrym stanie i tak go tam wyrzucają i po prostu, no, to jakby z mojego punktu widzenia,

00:06:15: no tak, to jest to, o co jakoś tak tym dramatycznie zapamiętałam, że ja szłam zobaczyć ten idealny świat,

00:06:21: którym te rzeczy się nie marnują, a to się okazało, że to nie.

00:06:26: Że jednak tam też wyrzucamy, cenne rzeczy, a w Polsce też można takie cudowne znaleźć,

00:06:32: że wyrzucamy rzeczy, które są jeszcze dobre albo można je jakoś abscylijklingować.

00:06:38: No tak, tak, tak, wiesz, to jest pytanie, co uważasz za, wiesz, wartościowe rzeczy, no, bo...

00:06:45: No właśnie.

00:06:46: No bo to jest w ogóle jakiś taki, wiesz, szerszy temat postrzegania wartości i co jest to wartością

00:06:52: i ja teraz, obracając się w tym świecie, w którym naprawdę niewiele rzeczy muszę kupować,

00:06:57: bo większość do mnie przychodzi, no i tak jakby...

00:07:00: Co to znaczy przychodzi?

00:07:02: No przychodzi, pojawia się jakoś w moim życiu, w sensie, tak jakby jest jakieś takie, wiesz,

00:07:06: jak się po prostu takie, jak się mówię, jak się takich manifestacjach, żeby sobie manifestować coś,

00:07:11: to w sensie, w sumie się niemiela, że po prostu, wypowiadając jakieś słowa, składamy zamówienia do śmietni brzeg.

00:07:16: I sobie myślimy, hmm, przydałoby mi się, prawda, przydałoby nam się jakiś duży garnek.

00:07:22: No i ten garnek się pojawia co tydzień, czy dwa.

00:07:25: To nie jest tak, że jak on mówi, że potrzebuję, jak ktoś mi to przynosi,

00:07:27: tylko po prostu te rzeczy jakoś tak krążą.

00:07:29: No i to, co ja robię, to, co my robimy w fundacji,

00:07:34: to też jakieś takie właśnie budowanie społeczności, która żyje na podobnych wartościach,

00:07:39: więc jak, wiesz, jak jesteś, tak jak sobie myślę, o rzeczach, które ja mam

00:07:43: i rzeczach właśnie ze śmietnika, to tak jest ich dużo,

00:07:46: ale jednocześnie nie jest ich większość,

00:07:52: to znaczy, poznajdowałam w życiu i prowadzałam do obiegu, myślę, że to one rzeczy,

00:07:58: no ale właśnie przez te wymiany, wiesz, to, że ja znajdę ładne spodnie,

00:08:04: to niekoniecznie one będą na mnie ładne spodnie, nie?

00:08:07: Ale puścisz je dalej na przykład.

00:08:09: Ale puścisz je dalej, dla kogoś będą to ładne spodnie.

00:08:11: No i właśnie pytanie, gdzie jest ta wartość i co ona oznacza, nie?

00:08:15: Bo ja też jakoś dużo ostatnio wyceniam różnych rzeczy na jakieś wyprzedaży garażowe

00:08:20: i to jest, ja po prostu nie wiem trochę, gdzie to, gdzie tej wartości szukać,

00:08:25: no bo wiadomo, dobry materiał, no ale pytanie, czy jest, jak jest dobry materiał,

00:08:29: ale takie jakieś sieciówkowe i marketowe i marki,

00:08:33: czy słaby materiał, ale marki postrzeganej jako taką luksusową,

00:08:39: to co, co powinno być droższe, nie?

00:08:41: No albo jakieś takie postrzegania wartości w zależności od tego,

00:08:44: jak bardzo jest coś potrzebne, czyli miałam tutaj tylko sytuację,

00:08:47: że ktoś chciał kupić stolik od nas,

00:08:49: no i ja bym normalnie ten stolik byc nie ma tak, jak 30 złotych,

00:08:53: no ale jako, że ten stolik pasował do naszej przestrzeni,

00:08:56: no to jest dla mnie warty więcej, więc my tak dobra, nie sprzedam go za mniej niż tam 60, 80 złotych,

00:09:02: więc znowu jakieś takie, to to znaczy wartość i jedną,

00:09:06: zawsze mówię, że jedną z najbardziej wartościowych rzeczy,

00:09:08: jakie znalazłam, są te spodnie, które mam na sobie,

00:09:10: zwyczajne spodnie, ale jakoś nigdy wcześniej nie nasiłam spodnie w tym,

00:09:14: jakimś takim modelu fasonie i nawet nie wziadłabym ich do ręki w sklepie,

00:09:18: czy nawet w ompeksie, czy w ogóle gdziekolwiek, jak bym miała je wybrać,

00:09:22: a dopiero kiedy do mnie w jakiś sposób przyszły i przeszły przez moje ręce,

00:09:26: to miałam okazję coś odkryć, nie wiem, o sobie.

00:09:31: No, a właśnie chociażby te spodnie, jaka jest jej historia,

00:09:34: gdzie one do Ciebie dotarły, w jaki sposób?

00:09:37: Akurat te spodnie szłam sobie gdzieś, nie pamiętam,

00:09:43: wiem, na którym śmietniku je znalazłam,

00:09:45: nie pamiętam, że to było jakoś tak, może wiosna, zwala to temu.

00:09:51: Ok, to może być tak, że wtedy jeździłam dużo rowerem,

00:09:55: bo pracowałam sobie parę kilometrów od domu i jakby jak wracałam,

00:09:59: to tak wieczorem jeszcze, oprócz tej jazdy rowerem,

00:10:02: jeszcze robiłam sobie taki objazd okolicę.

00:10:05: No i zauważyłam jakieś szafce, właśnie też znowu wystawianie na śmietniku.

00:10:11: Znaczy, jakby leżały takie złożone rzeczy,

00:10:14: taki pakiecik z szafy, kilka takich pakiecików.

00:10:17: No i też zaczęłam je przeglądać i tam też znalazłam

00:10:20: swój pierwszy wyłniany sfeater i w ogóle dużo.

00:10:23: To są jakieś takie rzeczy, wyglądały jakby,

00:10:26: były skońcówki lat 90., dużo jest takich właśnie,

00:10:30: z Niemiec zachodni, nie, jakiejś w niej, to już, to już mi się miesza.

00:10:35: Ale tak jest, dużo takich rzeczy, które są nieużywane,

00:10:38: ale widać, że są takie właśnie, sprowadzane, nie?

00:10:41: - Ja z zagranicy. - Z zagranicy, no.

00:10:43: - Ale wiesz, bo tutaj mówisz o czymś bardzo ważnym chyba

00:10:46: i trochę rozbijamy mit taki, że wiesz, jak ktoś szuka,

00:10:51: czy szuka, szuka, czy wpada na takie rzeczy, gdzieś przy koszu,

00:10:54: czy w koszu, no to, że to wyciąga z jakiejś w ogóle resztek jedzenia,

00:10:58: potem piję, że ima spodnie, nie?

00:11:00: Mam słowo, otrzepałem z tych ogrysków i mam.

00:11:03: Ale, ale, ale tak nie jest, bo właśnie wiele rzeczy jest po prostu

00:11:07: zostawianych tak nawet umyślnie pewnie przez tych wyrzucających,

00:11:11: ja nie potrzebuję, zostawię tutaj być może ktoś z korzysta

00:11:14: i rozumiem, że raczej właśnie z takich elementów

00:11:18: korzysta, znalazionych.

00:11:20: - Tak, raczej tak, no, miałem jakby od, nie wiem,

00:11:25: dwóch lat albo trzech, bo jakby zaczęło to się moja przygada śmietnikowa

00:11:33: od takich, jakichś takich spacerów z koleżanką podczas których zaczęłyśmy

00:11:36: zauważyć, ona zbierała te wytłotki do jajek, jakieś takie rzeczy,

00:11:41: a zaczęłyśmy zauważać właśnie te stasy, te wory ubrań,

00:11:45: no i przenosiłyśmy je do kontenerów na ubrania,

00:11:47: żeby one nie szły na to składowisko, tylko coś mogło się z nimi zadziać.

00:11:51: No i potem ja zaczęłam przeglądać też te ubrania

00:11:53: i też mam z tym tego czasu zedwie takie fajne rzeczy.

00:11:57: No i co?

00:11:59: No i, a no i potem zaczęłam trochę się bawić w sortowanie śmiedzi po innych

00:12:03: ludziach, to znaczy jakoś tak po prostu...

00:12:07: - Nie mogłaś na to patrzeć.

00:12:08: - Nie mogłam patrzeć na te przepełnione kontenery na zmieszane

00:12:11: i tak wiesz, przerzucałam, i to znowu, tak jak mówisz, to nie,

00:12:15: to nie jest tak, że brałam worek po prostu jeszcze taki,

00:12:18: taki wiarz taki obrzedliwy, z jakimiś rzutkami jedzenia, oklejony,

00:12:23: tylko raczej takie właśnie rzeczy typu oczywiste, wiesz,

00:12:26: jak na wierzchu śmietnika leżała butelka plastikowa czy szklana,

00:12:30: no to to przerzucałam tam, gdzie powinno być.

00:12:33: Faktycznie takie grzebanie w śmieciach, jak mówisz o wyworkach,

00:12:39: to jest takie tak, można to robić, tylko na to, że do tego musisz się wiarz

00:12:45: ubezpiecznić jakieś rękawiczki, jakieś coś, żeby te worki rozcinać,

00:12:49: bo...

00:12:50: No tylko też pytanie...

00:12:51: - No czy...

00:12:52: - Pytanie, czy trzeba to...

00:12:53: - A tak, nie?

00:12:54: - A to, że jest tak dużo rzeczy, które po prostu tak jak mówisz,

00:12:57: leżało obok śmietników, czy leżało na wierzchu tych śmietników,

00:12:59: że no jak gdzieś lubię się kierować tą zasadą paretu,

00:13:04: chyba się nazywa, o 80% do 20, nie, że te 80% rzeczy

00:13:09: możesz zrobić 20% zaangażowaniem.

00:13:12: I dla mnie właśnie te worki poklejone, obleśne,

00:13:15: i tak za dużo z nich nie odzyskam, a włożę w to dużo zaangażowania, nie?

00:13:20: - No i pewnie jest to też, Pani, o twoje bezpieczeństwo,

00:13:22: bo jednak nie wiadomo, co tam jest i można się skaleczyć,

00:13:25: można nie wiadomo, czym się skaleczyć,

00:13:27: a tak to rzeczywiście u mnie też na osiedlu dużo widzę takich,

00:13:30: wiesz, śmieci zostawionych w ogóle obok koszy, nie?

00:13:32: - Tak.

00:13:33: - Tak jakby w ogóle z taką myślą, że ktoś może weźmie.

00:13:35: - Ale takich mówisz śmieci, śmieci śmieci,

00:13:37: czy takich rzeczy, które mają szansę?

00:13:39: - Takich rzeczy, które mają szansę, nie?

00:13:41: Na przykład, nie wiem, stara deska do prasowania, nie?

00:13:44: Albo tam właśnie jakieś ciuchy, albo książki nawet, nie?

00:13:47: Ktoś nie potrzebuje i zostawia tu, bo nie jedzie na jakiś regio miejskie,

00:13:50: tylko tu zostawia.

00:13:51: I rzeczywiście zdarzyło mi się nawet taką książkę sobie wziąć, nie?

00:13:56: - Śmietnie.

00:13:57: - Bo mówię, kurczę, a czemu nie?

00:13:58: No i zdarzyło mi się też,

00:14:00: rzeczywiście przerzucać, na przykład, plastik, nie?

00:14:03: Albo nawet kiedyś, wiesz, jest śmietnik z bio

00:14:06: i widzę, że jest foliówka na wierzchu.

00:14:08: No to biorę tą foliówkę, ciach, wywalam foliówkę obok, nie?

00:14:11: - Chceś bohatera.

00:14:12: - Ale, bo mnie to też donerwuje, że to tak wygląda.

00:14:15: I niestety chyba nie mamy jeszcze takiej świadomości do końca,

00:14:19: że można lepiej to robić.

00:14:21: No i że też właśnie nie wszystko, co nam się wydaje śmieciem,

00:14:27: dla kogoś też, komuś też tak się może to wydawać,

00:14:32: to śmiecie może odpadłem jakimś niepotrzebnym.

00:14:34: Ostatnio myślałem o tym, że przecież te rzeczy, które znajdujemy,

00:14:39: nie musimy ich używać w takim stosunku jeden do jeden.

00:14:41: Możemy je wykorzystać w zupełnie inny sposób przecież.

00:14:44: - No jasne.

00:14:45: - Artystyczne jakieś chociażby.

00:14:47: - Tak, tak, jest dużo takich rzeczy,

00:14:48: z którymi już nie ma co zrobić, tylko przetworzyć artystycznie.

00:14:51: Ale też, no bo wiesz, pytanie, śmieć,

00:14:57: jak mówisz o czymś, że coś jest śmieciem,

00:15:00: no to przynajmniej w moim jakimś takim rozumieniu tego,

00:15:06: jakby śmieciem powinno być to, co jakby obiektywnie raczej nie ma,

00:15:15: jakby już sensu na przykład tego używać.

00:15:19: I teraz jasne, możesz decydować, że z tego śmiecia to się jeszcze zrobisz,

00:15:23: no bo typu właśnie z poplamianej, brudnej, poremontowej koszulki,

00:15:28: możesz już noszenie jej, to jest trochę przerostworymę nad treścią,

00:15:33: ale możesz ją płacąć i właśnie zrobić jakąś tą zabawkę dla psania.

00:15:38: No i właśnie to może jest już śmieć,

00:15:40: no ale często te rzeczy, które są zostawione obok kontenerów,

00:15:43: czy tam nawet wrócone do nich,

00:15:45: no to są po prostu rzeczy niepotrzebne,

00:15:47: ale wiesz, nawet nie są uszkodzone, nie są...

00:15:51: No to właśnie gdzieś te śmieci,

00:15:55: w sensie mówienia o tym, że to są śmieci,

00:15:58: tak, jakoś od straszach chyba od nich.

00:16:01: I ja w ogóle jestem gdzieś fanką,

00:16:05: tak jak sobie myślę, o tym, co można było zrobić,

00:16:07: żeby więcej osób się skusiło na te rzeczy z podśmietnika,

00:16:11: takie właśnie nie jest kontenerat,

00:16:13: tylko psu idziesz i patrzysz, fajny garnek, nie,

00:16:16: to jest na przykład pisanie jakichś takich karteczek ośmielających.

00:16:20: Wiesz, o co chodzi, że to nie jest taki bezosobowy worek,

00:16:24: w którym są rzeczy i ktoś go wystawia pod blok,

00:16:27: licząc na to, że może ktoś sobie weźmie.

00:16:30: Tylko właśnie jak już wystawiasz taki worek,

00:16:33: no to po pierwsze warto zadbać o to, żeby, na przykład,

00:16:36: nie w deszczowy dzień, no ale tak, żeby przykroić tą karteczkę taką,

00:16:40: albo... - Zapraszam.

00:16:42: - Proszę się częstować. - Rozmiary 42 do 44.

00:16:45: - No, super. - Albo...

00:16:46: Proszę się częstować, mi to już nie jest potrzebne,

00:16:48: albo do częstowania się za darmo, prawda?

00:16:52: Takie, żeby w jakiś sposób osoba, która podchodzi,

00:16:56: jakby wiedziała, że nie ma do czynienia tak naprawdę ze śmieciami,

00:16:59: tylko ze rzeczami niepotrzebnymi komuś innemu.

00:17:02: Ale z takim tym, że ta osoba jakby położyła to obok z tego śmietnika

00:17:07: z taką intencją oddania,

00:17:09: no bo inaczej wyrzucaż rzeczy, wiesz, na śmieci,

00:17:13: a inaczej wyrzucaż rzeczy z intencją oddania, nie?

00:17:16: Że w stylu możesz wyrzucić słoiki i to są brudne słoiki,

00:17:20: albo przynajmniej może nie super czyste.

00:17:23: No a jak je stawiasz obok śmietnika z intencją oddania,

00:17:26: no to raczej stawiasz się czyste, na przykład, nie?

00:17:29: Tak, tak.

00:17:30: I to, o czym mówisz, wydaje mi się też w ogóle buduje taką...

00:17:34: edukuje trochę, nie?

00:17:36: I buduje taką kulturę tej wymiany, nie?

00:17:38: Że jak widzimy takie napisy, to nawet jak my nie skorzystamy,

00:17:40: to sobie pomyślimy,

00:17:42: kurczę, można tak zrobić, nie?

00:17:44: I to rzeczywiście, tak jak powiedziałeś,

00:17:46: jak będzie leżał zwykły worek, nie opisany,

00:17:48: to po prostu nie zwrócimy na te uwagi.

00:17:50: Więc to jest taki ciekawy pomysł, słuchacze rodze nasi, podpowiadamy.

00:17:55: To jest bardzo dobra myśl,

00:17:57: jeżeli już mamy zostawić coś z taką intencją na wymianę,

00:18:00: to warto to opisać.

00:18:02: Dotar ben do takich danych,

00:18:06: euro-statu z 2020 roku,

00:18:09: że przeciętny Polak wytwarza 346 kg odpadów w komunalnych rocznie.

00:18:15: Co jest podobno drugim najniższym wynikiem w Unii Europejskiej?

00:18:19: To chyba nie jest tak najgorzej, jak to widzisz.

00:18:22: Ej, to było z 2020.

00:18:25: To chyba one już są teraz wyższej,

00:18:27: to jest chyba bardziej jako 400 już.

00:18:31: Ja też tego nie śledziłam, jakoś mocno teraz ostatnio.

00:18:35: No i tak, to, że powiedziałeś,

00:18:39: że to jest drugi najniższy wynik w Unii Europejskiej,

00:18:43: to jest...

00:18:45: Nie wiem, to ma kilka różnych stron,

00:18:48: bo też pytanie, co się potem dzieje z tymi śmieciami,

00:18:52: że jakby na ile mamy rozbudowany system tych...

00:18:57: Po pierwsze, na ile ludzie segregują te śmieci,

00:19:00: bo to jest jakby pierwszy etap do tego,

00:19:02: żeby była szansa coś z tym zrobić,

00:19:04: a na ile potem mamy zbudowaną infrastrukturę do tego,

00:19:08: żeby coś z tych śmieci odzyskać.

00:19:11: Więc, no nie wiem, to się wydaje strasznie dużo tych śmieci.

00:19:15: W sensie, a z drugiej strony jak ja patrzę na to,

00:19:17: ile dlatego jest, to myślę sobie,

00:19:20: to niemożliwe, żeby to było tylko 400 kilo.

00:19:24: Ale właśnie, pytanie, dobrze, że zadało się to pytanie.

00:19:28: Co my robimy z tymi śmieciami i...

00:19:32: Czy my segregujemy? Polacy segregują?

00:19:35: Jak tak przeglądasz, wiesz, te kosze, te śmieci,

00:19:37: widzisz tych ludzi, przychodzą do ciebie,

00:19:39: postawiają, czy segregujemy, czy mamy z tym problem?

00:19:43: No, to wydaje mi się, że te moje, wiesz, takie dane patrzone,

00:19:50: i to tylko w jakichś silnicach, tylko w otwartych śmietnikach,

00:19:54: to raczej chyba nie ma coś na tym opierać.

00:19:57: No, ale dane...

00:20:00: kurczę, i teraz czuję się, że się nie przygotowałam,

00:20:03: ale już mi się mieszają te procenty.

00:20:05: No nie są to zbyt dobre wyniki.

00:20:08: Najgorzej jest tym, że po prostu bardzo dużo wyrzucamy do zmieszanych po prostu.

00:20:14: W sensie, że...

00:20:15: Jak nie wiemy, to tam.

00:20:17: Nie, to nie jest tak, że nie wiemy.

00:20:19: To jest właśnie... to ten problem nie polega w braku wiedzy,

00:20:24: tylko on jest gdzieś indziej, gdzieś bardziej w postawach,

00:20:28: czy w takiej świadomości, że trzeba to robić.

00:20:31: Dlaczego tak naprawdę trzeba to robić?

00:20:33: Bo, wiesz, jedna rzecz to jest wyrzucić ręcznik papierowy do papieru,

00:20:37: a tak naprawdę powinna się do zmieszanych.

00:20:39: To jest jedno.

00:20:40: Ale druga rzecz to jest wyrzucenie szklanej butelki do zmieszanych,

00:20:45: gdzie to oczywiście jest szkło.

00:20:47: Że to nawet nie jest właśnie, wiesz, takie niuanse typu,

00:20:50: że szklanka to nie jest szkło opakowaniowe,

00:20:53: więc wyrzuca my ją do zmieszanych, a nie do szkła,

00:20:56: no bo ona ma tam inną temperaturę, inny proces.

00:21:00: Bo jakby jak ktoś wyrzuci szklanki do szkła,

00:21:03: to jakkolwiek to może być utrudniające w procesie rezyklingu tego szkła,

00:21:08: no to jednak ta osoba wyrzuciła, wiesz, to jest błąd,

00:21:13: ale nie...

00:21:14: Ale przeszło jakiś proces, myślowy.

00:21:15: Tak, to jest błąd, ale nie takie coś, że ona zupełnie ma to gdzieś.

00:21:19: Nie?

00:21:20: Że też może, ja nie wiem, ile to ma wpływ,

00:21:23: jest też dużo czynników, tutaj ma wpływ,

00:21:25: i to też takich, jak wyglądała ta sytuacja śmieciowa poprzednich latach,

00:21:30: i że pomysł segregowania śmieci jest bardzo nowy pomysł, nie?

00:21:34: No i gorsze w tym wszystkim jest to, że po prostu...

00:21:39: po prostu ludzie nie robią tego, nie podejmują tego wysiłku.

00:21:45: Bo to jest wysiłek pewien, prawda?

00:21:47: No jakiś jest.

00:21:48: Czyli raczej twoim zdaniem mamy wiedzę, ale raczej nam się nie chce.

00:21:53: No znowu, ja nie wiem, czy to jest tak, że się nie chce, wiesz,

00:21:56: bo też mam takie teraz...

00:21:59: robiłam teraz projekt dyplomowy z biblioteką,

00:22:03: biblioteką, w oddzielnicy, w której mieszkam.

00:22:08: I tam jakby moim celem tego projektu było to,

00:22:13: żeby wdrożyć do biblioteki jakieś rzeczy,

00:22:18: jakieś inicjatywy, jakieś zmiany, żeby ona była bardziej ekologiczną.

00:22:23: No i finalnie nie wyszedł ten projekt w ten sposób.

00:22:26: To znaczy okazało się, że tam naprawdę jest nieźle,

00:22:29: tam nie ma za dużo do poprawy.

00:22:30: A jeśli są rzeczy, które są do poprawy,

00:22:33: no to jakby okazuje się, że kontekst jest szerszy.

00:22:37: No i na przykład, właśnie jeśli chodzi o tą segregację śmieci,

00:22:40: że ludzie nie widzą często sensu segregacji tych śmieci.

00:22:46: No bo co z tego, że posegregujesz je w mieszkaniu,

00:22:49: jak wyjdziesz do tej altanki śmietnikowej,

00:22:51: a tam widzisz, że może są kontenery,

00:22:53: ale tam jest, każdym jest wszystko.

00:22:55: No więc to po prostu odbiera gdzieś takie poczucie sensu,

00:23:01: no bo to z tego, że ja coś zrobię, jak później...

00:23:04: Ja teraz mam też doświadczenie mieszkania,

00:23:07: mieszkałam przez ostatnie dwa miesiące,

00:23:10: jakby przeprowadziłam się.

00:23:12: I w tych śmietnikach, które miałam wokół siebie,

00:23:18: było tak tragicznie, że ja nawet nie miałam ochody tam wchodzić,

00:23:23: tam strasznie śmierdziało, mimo że tego żonek nie były w zamkniętych pomieszczeniach,

00:23:27: tylko w takich właśnie...

00:23:28: - Szewiewnych. - Altankach, tak.

00:23:30: Ale tam po prostu śmierdziało moczem,

00:23:32: tam wszystko było rozwalone, raz nawet weszłam

00:23:34: i był taki spalony kontener, nasmieszany,

00:23:37: po prostu ty kleszą na ziemi, takie stopione, nie?

00:23:41: Więc ten problem, ja bym właśnie nie nazywała tego,

00:23:46: że ludziom się nie chce, no bo jest oczywiście,

00:23:48: jest jakaś tu niesluńna, która się nie chce,

00:23:50: myślę, że też duża i zaterważająca duża,

00:23:53: i to nawet takich osób właśnie w moim wieku,

00:23:55: po prostu spotykam jakoś,

00:23:57: wyjdę tylko pół centymetra poza swoją bańkę

00:23:59: i okazuje się, że po prostu jest tragedia

00:24:02: i ludzie nawet nie próbują segregować tych

00:24:04: nawet najbardziej oczywistych śmieci,

00:24:07: no ale często nawet wśród tych świadomych

00:24:09: jest takie jakieś właśnie chyba poczucie bez sensu.

00:24:13: Ale to właśnie chyba dotarła się do korzeni,

00:24:18: często tej niechęci właśnie,

00:24:20: że ja też czasami z tym borykam,

00:24:23: że widzę, że jestem bardzo restrykcyjny,

00:24:26: jeżeli chodzi o, jestem ekspertem w domu,

00:24:28: wszyscy z tej ziemię pytają, a gdzie ja to wyrzucić?

00:24:30: Potem czytam i mówię,

00:24:32: ale wiesz, potem wchodzę do tego śmietnika

00:24:34: i tak jak mówisz, widzę tam, wrzucone po prostu tam pedy

00:24:36: do zmieszanych albo coś,

00:24:38: oczywiście jak się da, to to jakoś tam przekładam,

00:24:40: ale właśnie, ale nie widzimy tego sensu,

00:24:43: albo ten case niby jednej śmieciarki,

00:24:45: która przyjeżdża i wiesz wszystko bierze

00:24:47: i po co, no wszystko się miesza i tak się miesza

00:24:49: i albo i tak tego nie recyklingujemy, to po co to robić?

00:24:54: Ale ten mechanizm jest ważny,

00:24:56: że nasz dobry taki ekokrok

00:24:59: może mieć, wiesz, fale, później,

00:25:02: jakby mamy na to wpływ również jak,

00:25:05: kiedy segregujemy na to, jak inni postrzegają ten proces

00:25:09: i jego sens.

00:25:11: Jasne, że tak. Jest coś takiego,

00:25:13: co się nazywa, społecznym dowodem słuszności.

00:25:16: Dokładnie tak.

00:25:17: Czyli po prostu zawsze jak nie wiesz,

00:25:20: to tak zarkasz na osoby wokół siebie

00:25:22: i patrzysz, co one robią, nie?

00:25:24: I nawet jak mówiłeś o tych reklamówkach

00:25:27: w śmietnichach na bio,

00:25:29: ja w bloku, w którym mieszkałam przez kilka lat,

00:25:32: uskuteczniałam po prostu dzień w dzień,

00:25:35: rano i wieczorem,

00:25:37: wyjmowanie i co złośne,

00:25:39: taka blaźna rzecz,

00:25:41: trzeba było tych reklamówek

00:25:43: ze śmietnika bio,

00:25:45: bo jak się tam wprowadziłam, to było tak,

00:25:47: że po prostu w tym śmietniku,

00:25:49: oprócz tego, że czasami landowały inne śmieci,

00:25:51: to po prostu te śmieci były w reklamówkach, nie?

00:25:53: I ja po prostu, jak mówiłem, dzień w dzień,

00:25:55: dwa razy dziennie wyjmowałam

00:25:57: śmieci z reklamówek, tak żeby zawsze,

00:25:59: jak ktoś otworzyku był na bio,

00:26:01: widział, że tam są luzem wyrzucone te odpadki.

00:26:05: No i po tych dwóch, trzech latach,

00:26:09: już rzadko widziałam tam reklamówki,

00:26:11: widziałam takie coś, na przykład,

00:26:13: wczoraj nie wiem, że ktoś nowy wprowadził,

00:26:15: bo widziałam podobne pakieci,

00:26:17: co kilka dni wyrzucane,

00:26:19: więc ewidentnie to był jakiś nowicy już, nie?

00:26:21: Ale to też taka, jakaś miła rzecz,

00:26:23: no i tak jak mówisz,

00:26:25: jak wiesz, idziesz do kogoś do mieszkania,

00:26:27: otwierasz szefkę pod zlewem,

00:26:29: a tam jest ty jedną kosz,

00:26:31: wiedzisz, że jest wszystko,

00:26:33: że w głowie zarejestrowujesz osoba,

00:26:35: która jest dla mnie ważna

00:26:37: i w jakiś sposób z jakiegoś powodu cenie

00:26:39: nie segreguje tych śmieci, nie?

00:26:41: No więc jakby jest kolejny taki argument do tego,

00:26:43: dlaczego ja nie powinnam tego robić.

00:26:45: Dokładnie tak.

00:26:47: Magdo, tak sobie pomyślałem o takiej analogii,

00:26:49: że kiedy w lesie przewróci się drzewo

00:26:51: i ono jakby obumrza,

00:26:53: to dopiero się czasem mówi o tym,

00:26:55: że tam zaczyna się jego drugie życie,

00:26:57: jest super, nie?

00:26:59: I że to życie wybucha dosłownie w miejscu,

00:27:01: który wydaje się, że powinno tego życia

00:27:03: już nie być i podobnie jest trochę z odpadami,

00:27:05: które produkujemy ze śmieciami,

00:27:07: że kiedy je wyrzucamy,

00:27:09: to tracimy okazję do tego,

00:27:11: żeby nadać im to drugie życie,

00:27:13: ale przecież ze śmieci można robić wiele rzeczy.

00:27:15: No i teraz pytanie,

00:27:17: bo gdzieś tam padło w naszej rozmowie

00:27:19: kilkukrotnie,

00:27:21: ten temat został poruszony,

00:27:23: ale chciałbym się zapytać o takie

00:27:25: konkrety swojego doświadczenia.

00:27:27: Jak te śmieci wykorzystywać?

00:27:29: Może z nimi ciekawego zrobić.

00:27:31: Ale pytać się o takie,

00:27:33: no nie wiem, co się robi

00:27:35: jakoś tak przemysłowo z rzeczy,

00:27:37: czy raczej na takich

00:27:39: poziomie jednostki?

00:27:41: No przede wszystkim naprawianie rzeczy,

00:27:43: to jest jakaś super sprawa.

00:27:45: I gdzieś zawsze ja bym dążyła do tego,

00:27:47: żeby w pierwszej kolejności naprawić,

00:27:49: albo...

00:27:51: No gdzieś widziałam dużo,

00:27:53: oglądałam się jakichś takich,

00:27:55: wiecie, wiecie,

00:27:57: jak wiesz, jak w chaków,

00:27:59: po prostu płotnij koszulkę

00:28:01: i zrób z tego coś.

00:28:03: Jak nie jest ci potrzebna.

00:28:05: Ja jak koszulka nie jest potrzebna,

00:28:07: to w pierwszej kolejności szukam

00:28:09: osoby, której mogłaby być potrzebna,

00:28:11: nie na jej od razu,

00:28:13: tylko szukam sobie takiej już faktycznie

00:28:15: zjechanej.

00:28:17: No ale tak,

00:28:19: naszym jakimś takim

00:28:21: sztandarowym

00:28:23: wykorzystaniem zepsu tych koszulek

00:28:25: jest robienie szarpaków dla psów.

00:28:27: Okej, zabawek.

00:28:29: To po prostu robimy to cały czas,

00:28:31: cały czas robimy z tego zajęcia,

00:28:33: cały czas po prostu...

00:28:35: Ale mówisz, wy jako fundacja, tak?

00:28:37: Tak, jako fundacja

00:28:39: jako jedno z tych miejsc,

00:28:41: to tam tego po prostu się masowo

00:28:43: od tym wysłałem do schroni.

00:28:45: Super, to jest na wielu,

00:28:47: na wielu takich płaszczyznach.

00:28:49: Ojaj, ojaj.

00:28:51: A zdarzyło ci się kiedyś z takich materiałów

00:28:53: wyrzuconych, nie wiem, biżuteria robić

00:28:55: tam przykład? No tak, tak, tak.

00:28:57: W sensie to jest też, nie wiem dlaczego

00:28:59: akurat zapytali się biżuterię, czy ty coś wiesz,

00:29:01: czy się pytasz po prostu...

00:29:03: Widzę twojej kluczyki i się tak zastanawiam.

00:29:05: Tak, tak, tak właśnie, robię

00:29:07: biżuterię, robię też zajęcia

00:29:09: z tego. O, super.

00:29:11: I z jakich materiałów można zrobić biżuterię

00:29:13: na przykład? No znowu chłuczę,

00:29:15: ze wszystkiego możesz zrobić biżuterię.

00:29:17: Ja robiłam biżuterię

00:29:19: od 12 roku życia, potem miałam trochę przerwy

00:29:21: w tym. No i tak, za 2 czy 3 lata temu

00:29:23: tego wróciłam z taką

00:29:25: intencją robienia tej biżuterii ze śmieci.

00:29:27: Ale tak, żeby pokazać, że

00:29:29: to nie jest śmieci, jakie masz

00:29:31: śmieszne kolczki, tylko żeby to były naprawdę

00:29:33: piękne rzeczy, nie?

00:29:35: No i ja robię jednej części

00:29:37: z jakichś takich kolorowych, plastikowych

00:29:39: butelek

00:29:41: opakowań.

00:29:43: Tutaj też jest taki temat,

00:29:45: może ktoś chciał się przyczepić, no to tak,

00:29:47: jasne, jadnąc

00:29:49: opakowania powoduje, że one nie

00:29:51: trafił do recyklingu.

00:29:53: To znaczy

00:29:55: no wiesz, jak to jest malutki kawałek,

00:29:57: to on przechodzi przez te sita,

00:29:59: ale już sobie odpuszczam, biczowanie się

00:30:01: za to było po pierwsze. To jest bardzo

00:30:03: mała, bardzo mała skala.

00:30:05: A po drugie, ja wybram najpięściej te kolorowe

00:30:07: opakowania, które tak czy tak

00:30:09: nie idą do takiego recyklingu 1 do 1,

00:30:11: że w Polsce się recyklinguje

00:30:13: głównie przezroczyste, niebieskie

00:30:15: i zielone plastiki,

00:30:17: plastiki, jakiejś takie tworzywa.

00:30:19: Jest ich

00:30:21: najbardziej powszechnych,

00:30:23: więc jak ja mam

00:30:25: roszowe opakowanie, no to ona raczej

00:30:27: i tak by poszło na

00:30:29: przemiał, jakiś taki odzysk termiczny.

00:30:31: No nie wiem, co się nadaje na biżuteria

00:30:33: dużo, no nie wiem, będziemy robić pewnie

00:30:35: z jakiejś zajęcia, zrobienia biżuterii z dęty

00:30:37: krowerowych, z jakichś odpadków z chór.

00:30:39: O proszę, to ciekawe.

00:30:41: Robiłam kiedyś z jakichś starych cienkopisów,

00:30:43: w dzielonej, możecie zrobić

00:30:45: z wszystkiego. Ogranicza nas nasza kreatywność.

00:30:47: Nie wyobraźnia tak naprawdę.

00:30:49: No i to jest też super,

00:30:51: to co powiedziałeś o tym drzewie, bardzo mi się to podoba,

00:30:53: jak właśnie nigdy o tym nie myślałam, że faktycznie

00:30:55: no wiesz, ja nigdy, nigdy nie zrobiłabym

00:30:57: takich kolczyków, gdybym nie znalazła butelek

00:30:59: w takim kolorze, że

00:31:01: że często też... A te kolczyki, które masz,

00:31:03: nie widzicie tego nasi słuchacze,

00:31:05: ale kolorowe kolczyki są też

00:31:07: z plastiku właśnie?

00:31:09: Tak, tak, on służył jakichś takich właśnie opakowań,

00:31:11: co zielone jest chyba z jakiejś płyn,

00:31:13: to spryskiwaczy, to różowe, jest

00:31:15: plikiem ślad planaczu. To jest niesamowite,

00:31:17: bo nie widzicie tego, drodzy słuchacze,

00:31:19: ale one wyglądają, jak by były normalnie,

00:31:21: jest normalnie kupione gdzieś u jubilera

00:31:23: i nic, nic im nie ja nie odbiera,

00:31:25: to, że są z odpadów tak naprawdę.

00:31:27: Tak, tak.

00:31:29: Dziś jeszcze jestem w jakiejś

00:31:31: takim temacie,

00:31:33: jak są

00:31:35: takie pomysły na zagospodarowanie

00:31:37: różnych rzeczy, na przykład

00:31:39: jakichś takich materiałów,

00:31:41: jakichś, jak wiesz, do szycia

00:31:43: i jakby, hmm, oddajcie to do

00:31:45: szkoły, jakiejś tam

00:31:47: artystycznej, to wtedy oni coś tam

00:31:49: w ten sposób, może z tego coś zrobią.

00:31:51: No i dziś się parę razy spotkałam

00:31:53: z takim czymś,

00:31:55: że takie miejsca nie chciały

00:31:57: takich rzeczy, no bo

00:31:59: no bo często

00:32:01: podchodząc do tworzenia nowych

00:32:03: wiesz, wymyślania

00:32:05: kreatywnego czegoś, to to jest coś takiego,

00:32:07: że w twojej głowie pojawia się pomysł,

00:32:09: a potem szukasz materiałów,

00:32:11: z których możesz ten pomysł zrobić.

00:32:13: No i wtedy faktycznie potrzebujesz

00:32:15: konkretnego odcienia materiału

00:32:17: i konkretnego wiesz, splotu

00:32:19: czy tam, hmm, czegoś,

00:32:21: a ja raczej idę

00:32:23: tu, od tej drugiej strony,

00:32:25: od takiej strony,

00:32:27: w tej imisie,

00:32:29: my często jakoś porównujemy

00:32:31: to, co robimy do takiego

00:32:33: życia na gospodarstwie kiedyś,

00:32:35: że wiesz, to nie jest tak, że myślisz,

00:32:37: że to dzisiaj zjem, tak,

00:32:39: dzisiaj zjem spaghetti z sosem

00:32:41: takimi, to w posebie tym,

00:32:43: tylko otwieram lodówkę, czy patrzę do jakiejś

00:32:45: spiżarki, patrzę co mam

00:32:47: i na podstawie tego staram się coś zrobić.

00:32:49: A to jest sezon? Tak, na co jest sezon,

00:32:51: czego mam dużo,

00:32:53: no więc ja tak samo mam na przykład

00:32:55: z tą biżuterią czy z

00:32:57: z jakimiś, takimi

00:32:59: przetwórczymi rzeczami, to nie jest tak, że ja

00:33:01: szukam sobie konkretnych, wiesz,

00:33:03: czarnych jeansów bez treczu

00:33:05: i jeszcze w takim odciągu, ale najlepiej,

00:33:07: żeby z nich uszyć sobie torbę.

00:33:09: Tylko patrzę co mam

00:33:11: no i na tej podstawie

00:33:13: może pojawi mi się coś ciekawego

00:33:15: no i to są tak naprawdę właśnie rzeczy,

00:33:17: na które nigdy wcześniej by się nie wpadło.

00:33:19: To jest bardzo ciekawa w ogóle,

00:33:21: odwrócenie tej sytuacji

00:33:23: jest bardzo ciekawe, że jakby

00:33:25: to jest trochę jakby

00:33:27: przeciwstawne konsumpcjonizmowi

00:33:29: takiemu, że raczej patrzymy

00:33:31: co mamy i co możemy

00:33:33: i z tego się cieszymy i z tego korzystamy

00:33:35: i za to jesteśmy jakoś

00:33:37: wdzięczni niż patrzymy

00:33:39: tylko cały czas czego potrzebujemy, nie?

00:33:41: Bo wydaje mi się też, że

00:33:43: no to, ile śmieci

00:33:45: wyprodukujemy, no to tak naprawdę

00:33:47: zaczyna się już na etapie

00:33:49: naszych decyzji konsumenckich po prostu

00:33:51: w sklepie, prawda?

00:33:53: - Mhm, zdecydowanie tak.

00:33:55: - Więc kiedy

00:33:57: mamy do wyboru, wiesz,

00:33:59: kupić coś nowego albo wykorzystać

00:34:01: coś, co już mamy, czy przerobić coś, co już mamy

00:34:03: no to zawsze warto iść

00:34:05: w tą drugą, jakby taką

00:34:07: bardziej zieloną

00:34:09: stronę.

00:34:11: - Tak, jeśli mogę

00:34:13: coś powiedzieć, to

00:34:15: pojawia mi się w głowie taka myśl,

00:34:17: bo nie wiem dlaczego, przypomniałam sobie

00:34:19: jakieś słyczki na dziecięce

00:34:21: jedzonko, które się tam kupuje.

00:34:23: One są jakieś takie

00:34:25: specyficznie ładne.

00:34:27: I pamiętam, jak moja przyjacielka brałaś

00:34:29: i szukała takich słyczków, żeby

00:34:31: jakby po prostu, wiecie, mieć kilkadziesiąt

00:34:33: albo na jakieś takie deserki je zrobić,

00:34:35: albo na takie świeczniki małe.

00:34:37: I

00:34:39: właśnie

00:34:41: gdzieś jest takie, bo często

00:34:43: się mówi, że zaspokajenie

00:34:45: jakichś potrzeb, tylko że jakby

00:34:47: potrzeby są dość, wiesz, potrzebą

00:34:49: jakieś konkretne, masz potrzeby, żeby się

00:34:51: ubrać, żeby wyrazić się tym ubraniem,

00:34:53: czy żeby coś tam

00:34:55: jakoś wyglądać w jakimś

00:34:57: stylu, czy właśnie, żeby coś

00:34:59: zjeść, treścić

00:35:01: zzego, ale jakby

00:35:03: masz

00:35:05: potrzeby i jeśli umiesz ją zidentyfikować,

00:35:07: to możesz jakby

00:35:09: poszukać sposobów jej zaspokajenia

00:35:11: na różne, no właśnie

00:35:13: w różne drogi, nie? A często

00:35:15: te rzeczy, które chcemy, na przykład

00:35:17: właśnie kupić, to są, no nie do końca

00:35:19: zaspokajenie potrzeb,

00:35:21: tylko zaspokajenie jakichś pragnień,

00:35:23: że to nie jest coś, co jest

00:35:25: niezbędne do życia,

00:35:27: tylko

00:35:29: to jest jakiegoś powodu chcesz akurat

00:35:31: to i znowu, no nie ma tym,

00:35:33: więc też złego rozmawiamy raczej o sytuacjach,

00:35:36: jakieś takie nadmiarowe.

00:35:37: No trzeba pamiętać też, że te potrzeby kreuje trochę rynek i reklama dzisiaj,

00:35:41: więc wielu rzeczy w których niby pragnienia.

00:35:44: niby pragniemy tak naprawdę nie potrzebujemy.

00:35:47: Może tak.

00:35:48: No trochę tym prawdy jest.

00:35:51: W Poznaniu w każdym

00:35:54: szoku znajdziemy taki punkt drugiego życia właśnie, gdzie mieszkańcy mogą zostawiać

00:35:58: całkiem dobre jeszcze zabawki czy też sprzęt elektroniczny, meble.

00:36:03: Więc taki system jest możliwy.

00:36:05: W naszej okazji Poznaniakom przypominamy o tym, że takie miejsca w

00:36:09: pszokach właśnie są.

00:36:11: W podobnym zresztą punkcie pracujesz, można powiedzieć.

00:36:15: Znasz może przykłady jakichś takich jeszcze innych rozwiązań oprócz takich punktów

00:36:19: w selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, gdzie można takie nadać drugie życie

00:36:23: sprzedmiotem, różnym.

00:36:25: Na same punkty

00:36:28: pszok jest czymś jeszcze troszeczkę innym.

00:36:31: Ja przynajmniej to inaczej postrzegam niż miejsce, w którym ja pracuję,

00:36:35: bo właśnie pszok jest taki, że to raczej jest coś

00:36:39: jakby to jakoś.

00:36:41: Znaczy to, że do pszoku oddajesz

00:36:44: takim się wydaje złożenia jakieś takie rzeczy, które nie są ci potrzebne i nie masz co

00:36:48: z nimi zrobić. Są trudnym odpadami.

00:36:50: Są trudnym odpadami.

00:36:51: To generalnie tak, tylko czasami przy nich są takie, wiesz, punkty drugiego życia.

00:36:55: No tak.

00:36:56: Nie byłam nigdy w takim punkcie dokładnie przy pszoku, więc ciężko mi się jakoś

00:37:00: dowiedzieć, z mojego doświadczenia, by ja pracuję już w drugim takim miejscu.

00:37:06: Te miejsca,

00:37:09: to miejsce, które miałem pracować dokładnie dzielnia z Aske Kępa w Warszawie.

00:37:14: I to są takie miejsca bardziej chyba do

00:37:18: dzielenia się wymiany. No dobra, może to jest podobny do tych pszoków.

00:37:22: W każdym razie tak, są takie miejsca i jest ich coraz więcej.

00:37:25: Ja już się dowiaduję na początku, to było właśnie głównie

00:37:28: poznań i to podzielnia w Poznaniu i w Warszawie działają od już około, powiedzmy,

00:37:33: dwóch lat właśnie dzielnia z Aske Kępa i współdzielni, działające dzielnienie na bielanach,

00:37:39: można zaleciała, dzielnia na podzielniena na Czarnomorskiej

00:37:45: i jakieś takie mniejsze och dzielnia, jakieś takie mniejsze.

00:37:48: Generalnie pojawia się tych punktów wiele w różnych miastach też one zaczynają się

00:37:53: w tym, jak w Polsce w Polsce pojawia się, ale to jest duży przywilej, mieć dostęp do

00:37:58: takiego punktu. Właśnie też mi się tak wydaje, że jeszcze tego w Polsce to jest w ogóle mało.

00:38:02: Są przecież jeszcze te takie gif boxy czy coś takiego, czy te szafy takie.

00:38:06: Szafy jakieś w Warszawie, tylko ja mam wrażenie, że

00:38:08: biblioteczek plenerowy. No właśnie, że to nie jest pilnowane w

00:38:11: żaden sposób porządek tam i że to jest generalnie nie działa za bardzo.

00:38:16: Powiem tak, fajnie, że to jest,

00:38:19: ale też po prostu to przyciąga jakieś konkretnych ludzi, którzy mają

00:38:23: też jakąś cierpliwość i chęć do właśnie też np.

00:38:26: ogarnięcia takiej biblioteczki plenerowej, że idziesz i widzisz, że tam po

00:38:30: rozpadające się książki, które ktoś bardziej wyrzuty sumienia sobie zrzucił niż chciałby

00:38:35: się podzielić czymś wartościowym.

00:38:37: No ale jest dużo różnych strategii, które można podejmować, nie mając dostępu do

00:38:41: infrastruktury, tylko samemu sobie trochę tworząc okazję.

00:38:45: No to jak powiedziałeś, chociażby z tym wystawianiem rzeczy w wąku z opisem.

00:38:49: Tak, tak, tak.

00:38:50: Jesteś taką małą podzielnią trochę, nie?

00:38:52: Tak, ale też znowu wydaje mi się, że to jest coś, co można realizować w jednak miastach i miasteczkach.

00:38:59: Bo ja pochodzę z takim małej miejscowości, w zasadzie

00:39:04: w tych momentach, z statusów "si".

00:39:08: No i tam raczej większość ludzi się zna, nie?

00:39:10: Że jakby ja, ja tam wiadomo, czy ja jestem córką, czy ja jestem wnuczką, nie?

00:39:16: No i nie wyobrażam sobie raczej, żeby ktoś

00:39:19: właśnie, żeby mój rodzic, mój rodzic na przykład w ten dzień, kiedy wystawiają worki ze

00:39:24: śmieciami, które odbiera śmieciarka, właśnie opisywali te worki, no bo raczej nikt ich nie

00:39:28: weźmia, bo to tam zawsze, nikt zna nie wiesz, kto patrzy z opna, nie?

00:39:31: No jasna, to tam rozumiem, o co chodzi.

00:39:34: Jeszcze trochę jest to tak postrzegane jako...

00:39:37: Myślę, że bardzo nawet.

00:39:39: Tak się nie robi po prostu, nie?

00:39:40: Że to jest coś cydliwego.

00:39:41: Tak, to by biada albo jakieś zbieractwo albo to nie wiadomo co.

00:39:45: No więc ja myślę, że generalnie jestem za tym, żeby w ogóle rzeczy

00:39:50: gospodarować, bazując na relacjach, bo to jest takie najbardziej skuteczne i najbardziej

00:39:57: też takie karmiące też, też właśnie tak społecznie.

00:40:02: No i jestem wielką zwolnicą wszelkich wymianek

00:40:06: ubraniowych, zwłaszcza czy jakichś takich właśnie rzeczowych.

00:40:11: I sama organizowałam takie, organizowałam,

00:40:14: organizuję takie, zanim jeszcze zaczęłam pracować w tych miejscach, to po prostu poszłam do

00:40:19: takiego powiedzmy klubiku sensieckiego.

00:40:22: W Warszawie te miejsca się nazywają miejsca aktywności lokalnej i poszłam do jednego

00:40:27: z takich miejsc aktywności lokalnej, które było niedaleko mnie.

00:40:30: No i trochę tak po prostu się zakoleżankowałam z nimi, nie zacząłem, bo tam

00:40:34: po prostu jest miejsce, do którego możesz chodzić na jakieś dramowe wyderzenia.

00:40:37: No i zaproponowałam, że chętnie bym zrobiła z nimi tę wymiankę, że jakby

00:40:41: rzecz zrobimy to wspólnie, nie?

00:40:43: No i się okazało, że to jest w ogóle jakieś wspaniała sprawa.

00:40:47: I to nawet nie dlatego, że ja tam, wiesz, w ogóle usiądłam to na Instagramie i ktoś

00:40:51: przyszedł z mojego Instagrama, nie z mojego Instagrama, bo przyszły za dwie osoby,

00:40:55: ale przyszły tam po prostu, wiesz, osoby, które na co dzień i tak się

00:40:58: angażują w działalność tego miejsca.

00:41:00: Na pierwszej wymiance było 15 osób i to było tak wspaniałe.

00:41:05: Po prostu, wiesz, miałbyśmy jakieś stoły, za dwa wieszaki, które już i tak były w tym malu.

00:41:11: No i ja na przykład się bałam o to, co jest

00:41:15: starsze panie, których ty tam też to mi jest dużo, jak one na to zareagują, bo tam,

00:41:19: prawda, ja to jakaś dziewczyna, która ekologicznie, że chcę sobie robić,

00:41:22: ale jak one na to zareagują, czy to nie będzie właśnie trochę jak taki, wiesz,

00:41:25: trochę że głupie, trochę że nie wypada, trochę co ja będę oddawać twoje ciuchy i to brać

00:41:30: innych, a się okazało, że to jest po prostu jakiś taki hit wśród nich, że one potem co

00:41:34: tylko mnie widziały, to dopytywały Magda, a Magda kiedy następna wymianka.

00:41:38: Super. I faktycznie pierwszego roku robiliśmy te...

00:41:40: I potrzeba w narodzie jest, tylko czasami brakuje, wiesz, kogo się chyba kto to zainicjuje po prostu,

00:41:45: jak on znajdzie na to formę.

00:41:46: Tak, tak i znowu form jest bardzo dużo.

00:41:48: I ja poszłam w to, że, no jakby mieszkający w

00:41:52: najmowaniu, najmowanym pokoju, nie miałam opcji zrobienia tego u siebie, też wtedy nie miałam

00:41:57: chyba zbyt dużej siadki takich właśnie relacji, żeby móc zaprosić osoby, które chciały...

00:42:02: No nie wiem, nie miałam wtedy myślę 10 osób, które mogłabym zaprosić na taką wymiankę.

00:42:08: No więc jakby poszłam trochę tak, że ja

00:42:11: poszłam w miejsce, który już ma społeczność, ale ja byłam inicjatorką tego, żeby to się wydarzyło.

00:42:16: No i teraz to się kręci już tak naprawdę

00:42:18: bezemnie, że jakby ja tam, nie wiem się na tych wymiankach, ale jakby one są organizowane już tak

00:42:22: tylko, tylko że mi wspominają, kiedy będą i zapraszają mnie.

00:42:26: Patronko mi jest tak.

00:42:29: Żeby sprzysadę, ale

00:42:31: ale tak, to jest, to już się dzieje.

00:42:35: No i naprawdę, wiesz, nawet

00:42:37: poza, poza tymi wymiankami po prostu osoby, po prostu tak trochę się,

00:42:42: taka kultura się zbudowała, że mogę się podzielić, że też łatwiej jest się pozbyć rzeczy,

00:42:46: oddać rzeczy, w których nie chodzę, w których nie używam, kiedy wiem, że one właśnie nie pójdą do śmietnika,

00:42:52: tylko on da mnie osobie, którą lubię. Łatwiej się wtedy pozbywać rzeczy.

00:42:56: Więc to jest jedna rzecz, ale też brałam udział w wymiankach takich,

00:43:00: na które byłam zapraszana takich domowych w stylu.

00:43:04: Prawda, dziewczyna się wyprowadzała z mieszkania.

00:43:06: No i żeby po prostu nie zebrać tych wszystkich rzeczy, to zanim ja, wiesz, wrzucie

00:43:09: do kontanera czy wyszlę do jakichś ubrań do oddania, no to zaprasza osoby,

00:43:15: rozkładamy te rzeczy na dywanie i w jednym pokoiku mamy rozłożone, wiesz, jakieś jedzonko i po prostu

00:43:21: socjalizowanie się, a w drugim sobie przeglądamy ciuchy i spędzamy sobie razem cały wieczór i po prostu coś dobieramy.

00:43:27: No to, co zostanie,

00:43:28: finalnie to nie poszło do kontanera, tylko okazało się, że po prostu mamy wśród nas dużo

00:43:33: aktywistek lokalnych i dziewczyna zabrała to do samochodu, żeby gdzieś tam podwieźd odwieźd,

00:43:39: a później te rzeczy finalnie.

00:43:40: Ja pamiętam, że wtedy zauważam takie bardzo konkretne legiińsy

00:43:44: w gwiazdki i aż je przymierzałam, ale coś to nie było dla mnie dobre.

00:43:48: I ja je trzy miesiące później zobaczyłam w dzielni, jak ona jest, kądś tam ktoś się skądś przywiózł.

00:43:54: On taka "wow, te rzeczy po prostu krążą, dobrze, że krążą wśród społeczności, a nie lecą gdzieś tam dalej".

00:43:59: Więc tak, są też obceje w miarach domowych i ja totalnie,

00:44:03: ja naprawdę staram się na obieść moją mamę na to, ale ona chyba tak nie ma, nie wiem, nie wydarzyło się to jeszcze.

00:44:10: Ale właśnie, że jak myślę o takich wsiach,

00:44:13: w których ludzie się znają, to właśnie super, że się znają.

00:44:16: To pójdź do tego właśnie małego,

00:44:20: innego środka kultury, to za rezerwuje w sale w szkole, w bibliotecę, w kawiarni, no może w nami wsiach nie ma kawiarni,

00:44:28: ale wiesz, ale za to, no nie wiem, mojej rodzice mają duży salon,

00:44:32: no to można po prostu zaprosić ludzi, powiedzieć, chodźcie, przynieście rzeczy swoje, się powymieniamy.

00:44:37: - Różne przynieciuchy tylko, nie?

00:44:39: - Nie tylko ciuchy, nie, u jakiejś zabawki, jakieś tam durnostujki cokolwiek,

00:44:44: a potem jak masz tego dużo, no to możesz, no są też inicjatywy umrania do dania, czy jakieś inne takie rzeczy,

00:44:52: do których możesz wysłać rzeczy, które nie są ci potrzebne,

00:44:55: ale w pierwszej kolejności poszukaj tego małego swojego kółeczka, nie?

00:45:00: Wymęśliłam się czy coś takiego, co słyszałam już potem, że ludzie tak robią, ale nie wiem tylko, ja

00:45:08: pamiętam, że u jednej z moich babć kiedyś były takie chodzące po wsiach święte obrazy.

00:45:13: - No.

00:45:14: - No, no, no.

00:45:15: - Myślałam, jakby było super, jakby zrobić takie chodzące po domach właśnie,

00:45:19: takie właśnie worki z rzeczami, które można sobie...

00:45:22: - Wędrujące szafy, nie?

00:45:23: - Wędrujące szafy.

00:45:25: - Świetny pomysł, no.

00:45:26: Wiesz co, w ogóle,

00:45:28: tak sobie myślę, że jakby,

00:45:30: jak o tym opowiadasz, to mi się wydaje, że to jest świetny pomysł na,

00:45:35: nie wiem, taką jakąś nową młodzieżową kulturę w ogóle, nie?

00:45:38: Takie coś, jak...

00:45:39: Ludzi się zbierają na planszówki, na kurcze, nie wiem, na oglądanie filmów, na granie w gry, na...

00:45:44: Nie wiem, na jakieś rzeczy teraz, ale

00:45:47: no to się teraz umówmy na wymienianki, tak jak powiedziałaś, jest jedzonko, a tu się powymieniajmy i czemu nie?

00:45:52: Super, sprawa w ogóle.

00:45:53: No, prawda.

00:45:54: - Moja siostra teraz też uskuteczniła coś takiego, że kszła właśnie jechała do dzielni do mnie

00:45:58: i miała dwie torby ubrać ze sobą.

00:46:00: No i zanim dojechała, to jeszcze była na uczelni i dojechała już tylko z jedną torbą.

00:46:05: Bo jadąc, wiedząc, że ma ze sobą ubranie do oddania,

00:46:08: po prostu mówi, proponowała koleżankom, nie?

00:46:11: I znowu, one były takie "co, dlaczego chcesz oddawać rzeczy z otarma, o co chodzi".

00:46:15: To znowu jest jakieś takie promowanie, wiesz, nie jesteś po prostu jakąś inwną serką,

00:46:20: tylko po prostu wśród ludzi swoich to są najbardziej skuteczne jakieś takie

00:46:26: pokazywanie, jak można działać.

00:46:27: - No i też ufamy sobie, nie?

00:46:29: Bo umówmy się, że jak czasami sprzedajemy przez jakieś platformy internetowe, czy tam coś,

00:46:34: to tak nie wiadomo, nie?

00:46:36: Używane, no nie wiem, czy się ten, nie?

00:46:38: No a tutaj rzeczywiście ten poziom

00:46:40: zaufania jest większy i może to wtedy po prostu idzie łatwiej.

00:46:43: Ja sam tak sobie teraz przejrzałem w głowie,

00:46:46: nie wiem, mój stary pokój gdzieś tam, jak kiedyś jeszcze powiedzmy,

00:46:49: z rodzicami mieszkałem x lat temu, no to wchodzę sobie głową do tego pokoju.

00:46:53: I tam jest mnóstwo, jakieś właśnie starych

00:46:55: ubrań, starych gier komputerowych, nawet już takich, wiesz, ktoś by może z tego

00:47:00: użystał, no dlaczego, nie? Jakiś książek, których już przeczytałem raz, drugi, trzeci i

00:47:05: no i ok. I to się upycha po szafach i niestety tam leży, nie?

00:47:09: A jak myślę sobie, że jest tym, że większość z nas jakby sobie tak szafę przejrzała,

00:47:14: czy tam strychy piwnice, to znalazłoby coś takiego, co

00:47:18: co mogłoby jeszcze po prostu porzyć u kogoś, innego.

00:47:20: - Tak, i często to zalega na tych strychach, czy w tych szafach, dlatego, że właśnie szkoda to

00:47:25: wchodzić, a nie ma się trochę właśnie pomysłu, czy jakiś okazji, żeby do przekazać komuś.

00:47:31: - No i właśnie mówimy o wymienianiu, ale

00:47:33: na pewno można też na tych rzeczach trochę zarobić.

00:47:36: No są takie właśnie jak mówiliśmy, platformy, gdzie można to powystawiać i gdzieś tam sobie

00:47:41: po jakby małe jakieś pieniądze zebrać.

00:47:45: Ale no w cyklu naszych rozmów chociażby o właśnie mówiliśmy o komisie coś na rzeczy,

00:47:51: które działa tutaj w Poznaniu, gdzie można sobie właśnie wynająć regał i wystawić swoje

00:47:58: rzeczy, wyceniając je, których już nie potrzebujemy, a ktoś może to kupić.

00:48:02: Natomiast wiesz, mnie na przykład doszału doprowadzają takie sytuacje, jak widzę to, o czym mówiliśmy,

00:48:07: na przykład tam pomieszane segregacje, czyli że na przykład tam pety gdzieś

00:48:11: właśnie zmieszanych, puszki, na przykład aluminiowe.

00:48:15: No właśnie przecież na wielu z tych śmieciach w ogóle da się zarobić.

00:48:18: Nie ma jeszcze systemu kałcyjnego, ale na przykład można zarobić na aluminiowych

00:48:22: puszkach, metalowych puszkach oddając je w skupach.

00:48:25: Korzystasz z tych skupów?

00:48:26: Czy korzystałaś kiedyś?

00:48:27: Jak to wygląda?

00:48:29: Tak, na ten system kałcyjny faktycznie nie działa i jeszcze nie jest

00:48:32: taki wprowadzony całkowicie, ale są kałtyne jakieś rzeczy, na wiele butelek.

00:48:37: Głównie, zwłaszcza tylko po piwie są te ciężko rzeczy, co prawda

00:48:45: ludzi, że tam jakoś one są tylko po to, że tam na tych sklepach robię to też.

00:48:49: Zbieram te butelki, zwłaszcza dlatego, bo tak te 50 groszy to jest jedna sprawa,

00:48:54: ale druga sprawa jest taka, że mnie strasznie boli, że ta butelka ma się zmarnować.

00:48:59: I jeszcze jak pójdzie do szkła, no to chociaż jest trzęsę, że jakby zostanie przerobiana

00:49:04: nową butelkę, ale jak pójdzie do zmieszanych, to bardzo możliwe, że w ogóle nie będzie

00:49:09: odzyskana, nie? Oby jakieś tam narzy w krzakach, to jeszcze może zrobić coś

00:49:12: złego na chodniku i po prostu potem widzę potłuczone te butelki, więc po prostu

00:49:17: myślę sobie jedna butelka zwrotna. To 450 gramów szkła, które mogłoby po prostu

00:49:24: zostać po prostu wdrożone do drugiego obiegu, wiesz tylko umyte i przygotowane i wdrożone.

00:49:29: Więc korzystam z tego i to tak w czasach świetności, kiedy właśnie sporo jeździłam

00:49:35: rowerem i zagędałam tych śmietników faktycznie, to tak z pięć dyszek miesięcznie

00:49:40: w samych tych butelkach. Proszę, nie licząc aluminium jakiegoś?

00:49:44: Nie, w ogóle nie licząc aluminium, ale aluminium tak też miałem, ja w ogóle miałem różne

00:49:49: fazy na to zbieranie rzeczy i teraz, no właśnie teraz w obiegu zbieramy puszki po prostu

00:49:53: zamiast pod zlewem mieć koszno śmieci, tylko gdzieś tam mamy go obok, to mamy koszno

00:49:57: puszki jeden na stalowe, drugi na aluminiowe, nawet zbieramy kapsle czasami, jakby gdzieś

00:50:03: przyjdzie nam podróci, bo to też jest stal, no to jest, przecież stal też jest węgio,

00:50:10: to jest bardzo ściewy surować.

00:50:12: Tak i korzystałam z tego, ja nie mam samochodu, nigdy nie miałam samochodu, więc to zawsze

00:50:17: jakieś takie moje były przeprawy rowerowe,

00:50:20: ale też jak najbardziej jeździłam sobie gdzieś tam pod rady do pracy, tak sobie jechałam,

00:50:23: żeby trafić na ten skup i też

00:50:29: też te 50 złotych z takiego właśnie na chillu w ogóle, bez szukania, tylko na takim,

00:50:36: wiesz, że po prostu idę i trafiam, to zgarniałam właśnie z takiego miksu,

00:50:42: kaucy i aluminium.

00:50:46: No w ogóle fajne to jest, w sensie ja bardzo to lubię, dlatego że ja znam,

00:50:50: najtrudniejsze jest to, że trzeba mieć na to miejsce i oczywiście łatwiej jest, jak masz tak

00:50:54: mówić, właśnie piwnice czy garaż, no ale właśnie to są takie małe,

00:51:00: małe strzały dopaminy, jak znajdziesz puszkę na trawniku.

00:51:04: - I też to znam właśnie, tak. - No, to jest.

00:51:06: Ja przeliczałam sobie nawet na przykład, że sobie gdzieś tam biegałam i sobie

00:51:10: przeliczałam dystans na grosze zarobione,

00:51:17: żeby może sobie przejść na spalone kalorie, ja przeleciałam sobie to, albo jeździłam

00:51:21: rowerem do pracy i robiłam tak, że ten mój jakby nie zatrzymywałam się raczej dla rzeczy,

00:51:27: tylko jak już stołam na światłach, to sobie zajmowałam z góry śmietnika i zbierałam

00:51:31: torbę czy koszek i liczyłam sobie swój ujemny ślad węglowy i swoje ujemne

00:51:37: spalanie na tym rowerze, jakby wiedząc ile ropy na wtowie się odzyskuje dzięki temu,

00:51:43: że ja butelkę wierzę do tworzyw, a nie do zmieszanych, sobie liczyłam, jakie mam

00:51:47: ujemne spalanie na tym rowerze.

00:51:50: Więc tak, robię to i robię teraz tylko rzadziej, bo mam więcej miejsc do utrzymania tego.

00:51:57: Jasne, ale to zawsze jest jakiś zastrzyk gotówki i jeszcze robimy coś dobrego dla środowiska,

00:52:02: dlaczego nie? Nikogo nie zmuszamy, żeby teraz zajął się,

00:52:06: wiesz, pół dnia chodził po śmietnikach i szukał puszek aluminiowych, ale myślę sobie, że jak już

00:52:12: na przykład sprzątamy las albo gdzieś przechodzimy po prostu ulicą, widzimy puszkę,

00:52:17: no to cyk do torby albo właśnie do ten oddzielny to, segregujmy, jak sprzątamy celowo,

00:52:23: na przykład jakiś teren miejski i mamy jakieś tam pieniądze na wykorzystanie, chociażby na

00:52:28: charytatywny cel, jeżeli ktoś już nie chce dla siebie.

00:52:30: No jest, że tak, tak, oczywiście.

00:52:32: Super, super sprawa.

00:52:34: A powiedz, jak to jest, bo mówimy tutaj teraz o takich śmierciach raczej

00:52:40: no nie jedzeniu, no a właśnie jak to jest tym jedzeniem,

00:52:44: bo wiem, że na przykład markety masowo pozbawiają się w ogóle jedzenie jakiegoś całkiem jeszcze dobrego

00:52:50: i z tym mi się kojarzy w ogóle cały taki ruch

00:52:52: friganizmu, nie wiem jak to, jak to rozumieć w ogóle i

00:52:57: no jak to jest tym marnowaniem jedzenia, rzeczywiście jest tak źle w tych marketach.

00:53:00: Wiesz co, pamiętam chyba wszyscy w 2013 roku tą aferę z panem, który

00:53:06: oddał pieczywo i został opodatkowany jakoś,

00:53:08: - Kajesz to? - Nie.

00:53:10: Nie, a ja to jakoś bardzo dużo świetlnego odwołuję, że po prostu to była wielka drama na

00:53:14: cały kraj, że pan oddawał niesprzedane pieczywo, a potem właśnie ktoś się do niego

00:53:19: zlepił i on musiał upłacić jakieś kary za to.

00:53:22: No i

00:53:25: - W sensie w łosicie sklepy, tak? - Tak, w łosicie sklepy, no.

00:53:27: - Oddawał pieczywo, OK. - I właśnie od tego czasu,

00:53:31: nie wiem, tak zwane lobby futseringowe,

00:53:34: ludzie, którzy na tym zależy bardzo dużo zrobili i

00:53:38: znowu wydaje mi się, że od 2020 roku

00:53:42: jest już ustawa, która nakazuje sklepom powyżej jakiejś tam wielkości, metrów ilość

00:53:48: akuratowych, oddawać niesprzedane jedzenie organizacją pozarządowym, które właśnie w

00:53:54: swoich celach statutowych mają jakieś takie określone zapiski.

00:53:58: No i w Polsce się zajmuje tym trzy

00:54:01: organizacje głównie, wyszet eskarita z po drogę banki żywności i po trzecie

00:54:07: wspomniałam, no w każdym razie np.

00:54:10: ja pracując z tej jednej organizacji, my też odbieramy niesprzedane,

00:54:15: niesprzedane rzeczy ze sklepu, czyli my trzy razy w tygodniu.

00:54:19: - Ale jedzenie? - Jedzenie.

00:54:20: - Czy coś innego też? - Jedzenie, OK.

00:54:22: To są głównie warzywa i owoce, czasami jakieś takie, wiesz, właśnie rozdarte

00:54:26: opakowania, jakieś tam rzeczy pod koniec terminu ważności.

00:54:32: No i to jest super, bo to jest jakieś rozwiązanie systemowe, nie?

00:54:36: I tego tak, tego jest dużo.

00:54:38: Tego jest tak, że jak odbieramy to, bo to w teorii to moglibyśmy odbierać.

00:54:41: Co codziennie, no, jak odbieramy co drugi dzień, no to

00:54:45: tego jest kilkaset kilogramów, że potrafisz po prostu,

00:54:49: bywają dni, że 80 kilo np.

00:54:51: warzyw i owoców.

00:54:53: I to jest jeden sklep, on nie jest też taki duży.

00:54:56: I np. też odbieramy niesprzedany pieczywo ze piekarni.

00:55:01: I bo jakby też piekarni mają różne polityki, niektóre są takie,

00:55:07: że sprzedają do kiedy mają, a inne są takie, że po prostu wiesz,

00:55:11: nieważne, czy przejdziesz pięć minut przed

00:55:13: zamknięciem, to musisz swój ulubiony chlebek mieć na półce, nie?

00:55:16: No to powoduje, że potem są straty,

00:55:18: zajmujesz wpisywać te rzeczy po prostu, no, wiesz, są jakieś tam ciemne chleby,

00:55:24: które mogą poleżać dwa dni na tej półce, no, ale większość jednak

00:55:27: idzie częściej. No i my odbieramy,

00:55:29: to jest jakieś masakryczne ilości, takie najczęściej liczymy to w IK-ach,

00:55:34: tych takich dużych torbach IK.

00:55:35: No to

00:55:38: my się dzielimy jeszcze z jedną organizacją, jakby odbieramy co drugi dzień

00:55:43: i to jest jedna mała piekarnia i tak pięć IK-ek

00:55:48: pieczywa, dziennego dnia, czy jak naprawdę?

00:55:52: I na przykład zdarzały się takie rzeczy, no bo to tak różnie,

00:55:55: czy tam jest więcej bułek, czy tam jest więcej baltony, czasami jest więcej jakieś tam

00:55:59: takich większych chlebków, czy takich ciemniejszych, no, ale na przykład jest coś

00:56:04: jakieś festiwal serników, nie? No i wtedy zostajemy też tyle tych serników,

00:56:09: że tego jest sześć takich na przykład tacek, albo ostatnio chyba w sobotę było

00:56:14: festiwal "Babeczek" i nie wiem, z czterdzieści z pięćdziesiąt "Babeczek" my odebraliśmy tylko, nie?

00:56:22: I co z tym robicie później?

00:56:23: Wiesz co, my

00:56:25: staramy się jak najwięcej zagospodarować.

00:56:28: Na raz, na raz.

00:56:30: Staramy się zagospodarować jak

00:56:32: najwięcej jesteśmy w stanie, mamy też, zrobiliśmy sobie bardzo dużą kuchnię i

00:56:36: mamy takie przygotowanie na to, żeby jakoś społecznie sobie to przerabiać i

00:56:40: też zjadać samemu,

00:56:42: ale też ewentualnie mamy opcję jakby ktoś chciałby się tego podjąć, na przykład gotowania zup na granice,

00:56:48: że my mamy kuchnię, my mamy warzywa, tylko potrzebujemy trochę osób, które by to robiły, no bo

00:56:52: my już i tak robimy tak dużo, ale nie byśmy przygarnęły takie osoby, które chciałoby się w to zaangażować.

00:56:58: No a co nam, co nam się nie przydane, to po prostu przebieramy, no bo ojele pieczywo, no to jest dobre pieczywo, nie?

00:57:05: Tak te warzywa i owoce często wymagają przebrania i często tam za 20% jest takiego odpado, nie?

00:57:12: Wiesz w stylu worek manderynek, no to jest

00:57:15: kilogram manderynek, ale trzy są takie, że już trzeba je wyrzucić.

00:57:18: No jasne. No i na są ok, nie?

00:57:20: No i dużo takich rzeczy jest, nie wiem, na często na przykład,

00:57:23: chades często spleśniały, dużo, dużo, nie wiem, jakieś różnie.

00:57:28: To jest też bardzo ciekawe sobie zobaczyć, jakie rzeczy są wyrzucane.

00:57:31: Bananów, kiedyśmy mieliśmy taki rzut bananów, to po prostu wszyscy nasi,

00:57:34: wszyscy nasi wątariuszę i my jadliśmy chlebki bananowe, lody bananowe i wszystko bananowe przez tydzień czy dwa.

00:57:42: I resztę po prostu wywozimy do dwłodzielni, przebieramy i wywozimy do dwłodzielni.

00:57:47: Super, bo przecież świetną rzecz robicie.

00:57:50: Jak teraz powiedziałaś, to mnie naprawdę zatkało, aż tego jest aż tyle, a to przecież z jedna

00:57:54: piekarnia czy jeden market, a ile tego jest w skali kraju, a ile tego jest w skali roku.

00:57:59: A ile my tego nie widzimy.

00:58:00: I nie widzimy, no bo nie jesteśmy świadomi, a przecież

00:58:04: no niestety panuje takie myślenie, że jak jesteśmy już w tym markecie, no to wybierzemy ładne

00:58:09: świecące jabłuszko, a tego z dziurką nie weźmiemy i to z dziurką zostaje, a przecież jest tak samo dobre.

00:58:14: Tak, mało tego w sensie, bo to jest jedno, że my nie wybieramy, ale drugie jest to,

00:58:19: pamiętam, kiedyś, no bo teraz rzadko chodzę takie właśnie śligańskie wypady typowo pod śmietniki

00:58:24: sklepowe, no bo już na przykład mam tyle tego jedzenia, że my staramy się właśnie iść

00:58:29: odkłówyżej, żeby nie trzeba było grzebać w tym śmietniku, jakkolwiek przyjemne to nie jest,

00:58:34: tylko żeby jakby, wiesz, zgarnąć to za nim zostanie wyrzucone.

00:58:38: Dużo jakby staramy się też tak działać, nie odbieramy niesprzedane kwiatki z furtowni,

00:58:42: nie z ich górki śmieciowej, tylko jeszcze jakich nie wyrzucą, tylko "Ej, dajcie nam znac, jak będziecie to wyrzucać".

00:58:48: Więc żeby już nie trzeba było ściągać do tego do śmietnika, bo to też jakoś uczy,

00:58:53: czy na przykład mamy współpracę z firmą, która nam wysyła ubrania do naprawy,

00:58:57: no i część ubrań nam płaci, wiesz, my to naprawiamy, a oni sobie to wdrażają z powrotem do sklepów,

00:59:02: no ale parę razy więcej wysyła nam ubrań, które są tak zwane nieopłacalne do sprzedaży dla nich,

00:59:08: a mają jakieś drobne wady, no wiesz, dziurka, tylko że taka na przykład, wiesz,

00:59:13: gdzieś nie dałoby się jej widocznie, niewidocznie zacerować.

00:59:17: No i my te, nie wiem, staramy się jakoś rzeczy naprawiać,

00:59:20: nie, też, bo też nie dostajemy z tym pieniędzy, nie mamy za taką, zapłacić,

00:59:25: więc, ale mamy komu to przekazać, jakichś środków uchodzi, czy ich różnych miejsc,

00:59:29: więc staramy się po prostu jakoś to naprawiać też z pomocą innych osób.

00:59:34: Coś o tym jedzeniu.

00:59:37: Nie pamiętam, o co miałam powiedzieć.

00:59:40: Też myślę, że wiesz, jedna rzecz to jest to, że to jedzenie przychodzi do marketu i my jako konsumenci

00:59:46: to wybieramy, ale druga rzecz jest taka, że markety też wybierają,

00:59:49: jak by jedzenie takie, a nie inne, już sami sadownicy pewnie część muszą odrzucić,

00:59:55: bo market tego nie przyjmie, nie?

00:59:56: Tak, tak, tak, tak, tak, tak.

01:00:00: Gdzieś właśnie kiedyś mam pod takim śmietnikiem i pamiętam, jak pan wyniosł taką

01:00:04: tatskę całą rzeczy, takich rzeczy, jabłek, to była kompletnie jabłka, takie ułożone na takich,

01:00:11: takie tatski, że każdej jabłuszko ma swoją, swoje miejsce, taką wytłórkę.

01:00:17: I ty, jabłka były bardzo ładne, oni wystawią właśnie w ogóle,

01:00:20: jak wiesz, wyszedł z tą wytłórką, ja odważnie weszłem,

01:00:23: zapytałam, czy mogę się poczęstować, niecoś tam tylko dałam chwilkę.

01:00:27: No i zapytałam, a dlaczego to jest wyrzucone?

01:00:29: No i on powiedział, że ono nie spełnia standardów ekspozycji, tak chyba to nazwał.

01:00:36: To było przez sklepie jakimś, tak czy?

01:00:37: Tak, to było przez jednej z popularnych sieci sklepów.

01:00:43: No i okazało się, że np.

01:00:44: standardów ekspozycji, on mówi coś takiego, że

01:00:48: nie spełnia nawet to, że jak są te tatski, no to te,

01:00:52: te jabłka powinny być wyłożone na tych tatskach.

01:00:56: Czyli wiesz, jak te jabłka są, wiesz,

01:00:58: jak np. zostaje trzy jabłka na tatsce, no to w momencie, kiedy sprawdzamy ekspozycję, to musimy

01:01:04: jakoś pozbyć się tych jabłek, bo to już brzydko wygląda, że jest cała pusta tatska.

01:01:09: Albo no te pojedyncze bananę, tak samo jest też kwestia standardów ekspozycji często.

01:01:15: Albo kiedyś, o Boże, to już zapomniałam o tym, że kiedyś

01:01:20: spotkałam też właśnie pracowników, tak jak w tzw. po zmianie i sobie kadałam z nimi.

01:01:25: No i zapytałam, dlaczego jest tak dużo tych

01:01:28: pomidorków, bo to były takie pomidorki koktajlowe, papryczkowe, małe.

01:01:32: Dlaczego ich te duże jest wyrzuconych i jakieś arbuzy?

01:01:35: No one były w świetnym stanie.

01:01:38: No i okazało się, że mieli tego tygodnia jakąś promocję.

01:01:42: No a powiedzmy te pomidory, nie?

01:01:44: No i powiedzmy, że kierownik sklepu wie, że tygodniowo sprzedam

01:01:48: u się 13 tacek takich pomidorów, no a jak jest promocja, to się sprzeda 20.

01:01:52: Ale centrala ma więcej tych pomidorów, więc wysyła im nie 20 tacek, tylko 25.

01:02:00: A z drugiej strony często jest tak,

01:02:02: a wtedy usłyszałam tak od kierownika tego sklepu, że oni są rozliczani ze strat,

01:02:07: jakby że te straty muszą być podobne każdego dnia.

01:02:11: Więc nie może być tak, że ja mu się popsuje 20 tacek pomidorów w piątek i on nie wyrzuci w piątek czy w sobocę.

01:02:16: Tylko tak naprawdę, jak on dostał 25 tacek, wiesz, że zajdzie mu max 20, to on musi

01:02:22: od poniedziałku wyrzucać po tacy dobrych pomidorów, dlatego żeby nie mieć potem kary za to.

01:02:28: I jakby, a to jest takie absurdalne, czy np. właśnie badanie zapotrzebowania na pieczywo w

01:02:34: sklepie, jak się sklep nowe otwiera, czy tam coś tam sobie sprawdzają, no to wiesz, muszą,

01:02:39: te połki muszą być pełne do wieczora, żeby konsumenci wiedzieli, że mogą to wziąć i dopiero jak

01:02:43: zbadamy ile oni ich biorą, no to wtedy będziemy jakoś to dostysowywać, że po prostu jakieś

01:02:49: chore akcje.

01:02:51: I muszę tobie powiedzieć, że to jest kolejny argument trochę za tym, żeby

01:02:56: jak tylko możemy kupować lokalnie, na ryneczkach gdzieś u lokalnych dostawców, którzy

01:03:00: nie mają tych standardów takich, wiesz,

01:03:03: marketów dużych, nie muszą się tym przejmować aż tak bardzo i po prostu kupując u nich,

01:03:09: no mamy większą pewność, że tyle tego jedzenia się po prostu nie marnuje.

01:03:12: Jeszcze propos strategii, które można podjąć, a poznam sporo osób,

01:03:17: które, i gdyś też to sama zrobiłam, które do takich sprzedawców na ryneczku

01:03:21: podeszły, czy takich, na przykład, stranganików gdzieś tam pojedynczych, podeszły i zaproponowały,

01:03:27: czy mogłoby odbierać od nich powierz, zmianie

01:03:32: niesprzedany rzeczy.

01:03:33: I właśnie jedna z naszych sąsiadek właśnie w dzielni odbierała jakieś takie

01:03:38: sprzedawce, no i najpierw obdzielała całą rodzinę, a to co tam było nadmierowe, to

01:03:42: przynieśła do dzielni, piękna warzywa.

01:03:45: I też często ludzie chcą iść na takie deal,

01:03:47: kiedyś właśnie też tego dana, takim panem, od którego odbierałam takie egzetyczne

01:03:51: owoce, to było właśnie jakieś awokado, mango, takie, kiedyś jadłam tego bardzo dużo,

01:03:58: jak po prostu tego było wyrzucane na dziesiątki sztuk.

01:04:02: No i właśnie oni często się nie pójdą na taki deal, wiesz,

01:04:07: sąsiedzki, no to wtedy można się, wiesz, powmieniać, odbierzesz od pana 10 kartoników

01:04:13: pomidorów, które są już takie na wykończeniu, że ja już ja muszę nie opłac tego

01:04:17: transportować, potem mu przyniesiesz słojczek

01:04:19: przecieru, no to wszyscy będą zadowoleni, to się nie zmarnuje.

01:04:22: Ludzie też nie lubią umarnować.

01:04:24: Więc jeśli to nie wpływa bezpośrednio jakoś na ich, wiesz, straty takie, że

01:04:31: no w sensie wiesz, że oddam komisodormu, to ode mnie nie kupi, no to

01:04:35: nie wiem, to jest jakaś ważna mentalność, no ale wiem, że ludzie też nie lubią umarnować i często też

01:04:40: w downicy nie lubią umarnować i nie wiem, ostatnio też odkryłam, odważyłam się

01:04:46: zapytać znowu przy jakimś śmietniku, czy mogę sobie coś tam wziąć w takim śmietniku

01:04:50: sklepowym.

01:04:52: No i potem jakoś z panem ugadałam mu swój numer telefonu, bo okazało się, że tam często

01:04:56: też wrzucają jakieś ubrania, że w ogóle wrzucają kołacze, w sensie takie, to wiesz,

01:05:01: że codziennie mówią, że znajdują worek kilku takich zapakowanych w folię kołaczy,

01:05:06: jak to to sobie mogę wpadać i je brać.

01:05:08: To naprawdę często wystarczy zagadać i wiesz, o ile

01:05:11: no wiadomo,

01:05:14: temu wysoko postawione mu się nie opłaca, żeby ktoś coś zastał za darmo, no bo wtedy tego

01:05:18: nie kupi, no ale często ci pracownicy są bardziej jakoś tak ludzko nastawieni, no nie, no i on to

01:05:24: formalnie wyrzuci, ale postawi ten koszt, tak żeby ktoś z tego mógł wziąć, czy wiesz, czy tam gdzieś

01:05:28: oddam, oddam, no i znowu, nie wiem, jakieś promowanie takich rzeczy jest,

01:05:34: nie wiem, no nikt nie chce mieć,

01:05:36: najważniejsze wydaje mi się, że tej działalności, takiej śmietnikowej jest to i to też w tych

01:05:39: śmietnikach zarówno w takich blokach, jak i tych sklepowych, jest to, że trzeba pamiętać, że

01:05:45: żeby nie robić nikomu problemu, żeby jakby nadrzędną twoją wartością

01:05:50: było to, żeby nikt, żeby jeśli już coś robisz, to zostawić po sobie lepiej,

01:05:55: nie, żeby jeśli już grzebisz w tych śmiedzach, to zostaw po sobie bardziej uporządkowane,

01:05:59: żeby jeśli od kogoś odbierasz, odbierasz, no to nie rób tego za głośno, nie rób tego,

01:06:04: nie pokazuj, gdzie to robisz, bo też na przykład

01:06:07: potem się może okazać, że pracownicy tego sklepu będą dostaną ochrzan od

01:06:12: sieci centrali, jak centrala by się dowiedziała, do której ja, do którego ja sklepu chodziłam

01:06:17: i tam były wystarzone śmietniki, tak żeby kamera nie obejmowała tego, jak ktoś nie grzebie, no to

01:06:23: lecz to pracownicy są odpowiedzialni za to, żeby tę śmietnikę ustawić, to wtedy tak jakby

01:06:28: no może ja uratuję te rzeczy, ale jeśli napiszę na otwartym forum frigańskim, gdzie ja to

01:06:33: uratowałam, no to tak naprawdę robię problem tym pracownikom, no bo tutaj

01:06:38: wiesz, to jest takie, że z niej strony chciałoby się, żeby to było, żeby te więcej

01:06:41: tych rzeczy się nie nie marnowało, a z drugiej strony

01:06:45: - To jest to jakaś walka z tym systemem, nie? - Tak, jeśli zadziałaś za bardzo, no to potem się

01:06:49: okazuje, że ten śmietnik w ogóle zamknął, nie?

01:06:51: Więc to jest, no i ten frigan jest taki, on jest też właśnie dość, ja nie wiem, na ile jakoś to

01:06:57: popieram czy nie popieram, wydaje mi się, że to, co właśnie robią np. banki żywności,

01:07:02: czyli jakieś takie właśnie wypracowywanie strategii, które są bardziej jakby wiesz,

01:07:06: odkowyżej, instytucjonalne,

01:07:09: na pewno na większą skalę jest skuteczne, a te rzeczy, które możemy podejmować, no to nie wiem,

01:07:14: kiedyś miałam z jakąś sensiadką z osiedla, deal, to gadany, gdzieś się poznałyśmy na jakieś

01:07:19: też takie grupie, że się wymieniałeśmy co kilka dni jedzeniem, po prostu, nie?

01:07:23: One zrobiła z dużo zupy, ja zrobiłam coś tam więcej jakiegoś makaronu czy czegoś, no i

01:07:28: nie chodzi o to, że to się bezmarnowało, tylko po prostu nie wiem,

01:07:31: ze wszystkim rozmawiacz, jadłospis, podjęysz się dżemem, no tak i wracamy znowu do tego,

01:07:37: o czym mówiliśmy przy tych wymieniankach.

01:07:38: Wystarczy czasami się rozejrzeć po sąsiadach po prostu i dogadać się z kimś, drzwi w drzwi.

01:07:43: Niekoniecznie musimy zawsze być inicjatorami wielkich akcji,

01:07:46: oczywiście jeżeli nie mamy siły na to czy jakoś czasu i to jest super, żeby to się

01:07:52: stało taką kulturą po prostu naszą dnia codziennego.

01:07:55: Taka myśl zasiana w głowie, że zanim wyrzuca, to się może podzielę, zanim wyrzuca, to może

01:08:00: jeszcze inaczej wykorzystam albo komuś oddam,

01:08:03: albo to co leży właśnie w koszu można jeszcze jakoś wykorzystać inaczej.

01:08:09: Jeśli mogę tylko dodać jedną rzecz, bo

01:08:13: bo to też nie jest tak, że wszystko trzeba wykorzystywać.

01:08:15: Jasne.

01:08:16: Wiesz o co chodzi?

01:08:17: Że są rzeczy, które po prostu

01:08:19: podejmują z wybor, trudno wyrzuć to plastikowe opakowania po tym czymś.

01:08:25: Nie myśl jakby twoje życie nie musi być skupione wokół tego, żebyś każdą rzecz

01:08:29: musiał odzyskać, żebyś z każdej kolorowej butelki musiał zrobić kolczyki, a z każdej

01:08:33: podartej koszulki szarpaka dla psa.

01:08:35: To w ogóle wiesz, żeby też nie wpadać w takie coś, bo niektóre rzeczy po prostu trzeba

01:08:41: pogodzić się z tym, że je wyrzucamy.

01:08:43: Jasne, starać się wdrażyć strategię, żeby może wtedy właśnie już na tej etapie decyzji o zakupie

01:08:49: podejmować jakąś inną drogę zdobycia czegoś.

01:08:53: W sensu segregującej tej drogi.

01:08:55: Tak, tak.

01:08:56: Właśnie ten słoik też naprawdę nie musimy mieć w domu, jeśli nie robimy regularnie

01:08:59: oprzotworów, nie musimy mieć całej półki pustych słoików, bo może kiedyś komuś

01:09:04: się przyda.

01:09:05: To jakby to po prostu niektóre rzeczy można też je odsunąć od siebie.

01:09:10: Nie trzeba mieć tego, że to w sumie nie.

01:09:11: Super, to ważna myśl, którą na koniec

01:09:15: nam tutaj mówisz, bo ozbliżamy się do końca naszej rozmowy rzeczywiście.

01:09:19: No i Magdo, nasz podcast nosi nazwę "Masz wpływ".

01:09:23: No i ja bym chciał cię zapytać, dlaczego mamy wpływ?

01:09:26: Albo jaki mamy wpływ?

01:09:27: Z czym byś chciała naszych słucha czy zostawić?

01:09:30: Dlaczego mamy wpływ?

01:09:32: Wpływ mamy na na planetę, na nasz środowisko.

01:09:37: Wydaje mi się, że właśnie dlatego, że ta jakby ekologia to nie jest tylko to,

01:09:46: co my kupujemy, gdzie wyrzucamy śmieci, że jesteśmy połączeni ze wszystkim.

01:09:53: Że jakby można taką swoją tożsamość rozbudować,

01:09:57: nie tylko o ja, to ja jako to ta osoba i to ciało, ale też ja to cała jakaś moja grupa,

01:10:06: ja to cała moja miejscowość, ja to wiesz, cało jakieś moje, to jest moja właśnie kraj, świat,

01:10:14: wszystko, co istnieje i też ja to nie tylko

01:10:18: ja jako człowiek, ale też te wszystkie nieożywione rzeczy, zwierzęta,

01:10:26: ale jakby te wszystkie rzeczy, które wykraczają podza człowieczeństwo i wtedy

01:10:30: jakby to nie jest tak, że ja bając o środowisko dbam o coś zewnętrznego,

01:10:34: tylko dbając o środowisko dbam o coś, co jest no tak naprawdę, więc to jest naturalne i takie

01:10:40: rzeczywiste i takie właściwie to jest jedyna słuszna droga, nie?

01:10:44: Jak dbam o siebie, wiesz, smarując dłonie, no to tak samo dbam o

01:10:51: i to swoje otoczenie, podnosząc te śmieci, wracając do dobrych kontenerów, że to nie

01:10:55: zewnętrzna czynność, tylko tak jakby wiesz, na korzyść jakiegoś większego, szerszego ja.

01:11:01: Czyli mamy wpływ, że bo jesteśmy częścią sieci, można powiedzieć również tej lokalnej.

01:11:07: Również tej, głównie tej lokalnej.

01:11:09: Super, bardzo ci dziękuję za rozmowę.