Tajemnice systemu kaucyjnego, wędrówki śmieci z naszych koszy i pilnie potrzebne PSZOKi

00:00:00: Cześć, dzień dobry. Ja nazywam się Mikołaj Basiński, a to jest podkast ekologiczny "Masz wpływ",

00:00:06: w którym rozmawiamy o naszej relacji z przyrodą i relacji ze śmieciami, które codziennie produkujemy.

00:00:12: Nauczmy się jak ograniczać produkcję odpadów, jak nadawać im drugie życie,

00:00:18: jak je segregować i minimalizować ich wpływ na środowisko naturalne.

00:00:22: W czasie naszych rozmów chcemy przekonywać słuchaczy, że absolutnie każdy z nas ma wpływ

00:00:28: na kondycję naszych miast, naszych ekosystemów i naszej planety.

00:00:33: Podkasty realizowane są w ramach projektu realizowanego przez Wydział Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Poznania

00:00:40: we współpracy z Estradą Poznańską.

00:00:43: Jest dzisiaj z nami Janusz Mizerny. Od ponad 15 lat zajmuje się zawodowo projektami w zakresie

00:00:49: redukcji emisji gazów cieplarnianych i śladów węglowego oraz tematyką zrównoważonego

00:00:54: rozwoju, oze i efektywności energetycznej. Absolwent Politechniki Łódzkiej na kierunku Inżyniera Środowiska,

00:01:02: a także studiów podyplomowych z zakresu zarządzania energium oraz audytów energetycznych.

00:01:07: Pod 2015 roku prowadzi bloga o ekologii Green Projects oraz wydaje co tygodniowy ekoscytujący Newsletter.

00:01:16: Witaj Januszu.

00:01:17: Witam cześć.

00:01:18: Dzisiaj sobie porozmawiamy z Januszem o systemie kałcyjnym, który wielkimi krokami zbliża się do naszego kraju.

00:01:26: O tym jak wygląda wędrówka naszych śmieci, po tym jak wyrzucimy je do kosza i trochę o szokach,

00:01:34: czyli punktach selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, czyli generalnie o kilku wyzwaniach

00:01:40: gospodarowania odpadami w miastach.

00:01:43: Janusz od 1 stycznia 2025 roku ma w Polsce zacząć obowiązywać system kałcyjny. Na czym ten system polega?

00:01:53: Ten system w uproszczeniu polegać na tym, żebyśmy uiszczali przy zakupie różnego rodzaju opakowań,

00:01:59: stosowną opłatę i to ma nas motywować do tego, żebyśmy te odpady, które weźmiemy do domu po wykorzystaniu,

00:02:07: zwrócili do sklepu i dostali z powrotem te opłate, którą uiszciliśmy przy zakupie.

00:02:13: I to ma zmotywować nas cały system do tego, żeby więcej tych odpadów opakowniowych wracało do recyklingu i było przedtwarzanych.

00:02:23: Czyli wracało do obiegu po prostu?

00:02:24: Tak. Ok. Wiem, że system kałcyjny będzie obowiązywał dla jednorazowych butelek stworzy w sztucznych do 3 litrów.

00:02:32: Czytam teraz wytyczne, bo oczywiście nie znam tego na pamięć. Szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra

00:02:38: oraz metalowych puszek o pojemności do 1 litra.

00:02:41: I teraz pytanie, czy to jest wystarczające według Ciebie?

00:02:43: Zważywszy na to, że w wielkich bólach ten system kałcyjny w Polsce się rodzi,

00:02:49: to na ten moment uznałbym, że jest wystarczające, chociaż eksperci twierdzą,

00:02:53: że moglibyśmy jeszcze troszeczkę rozszerzyć ten katalog odpadów, czy opakowań w tym momencie,

00:03:00: które były objęte tym systemem kałcyjnym, chociażby o takie popularne w niektórych kręgach

00:03:06: małe buteleczki z alkoholem, czyli tak zwane małpki.

00:03:09: No właśnie, to jest bardzo ważne, bo chciałem zapytać o to później, ale skoro poruszyłeś ten temat,

00:03:14: to może o tym pogadajmy trochę, bo tak jak mówisz, ten system ma trochę uszczelnić jakby recykling w ogóle w naszym kraju

00:03:24: i wydaje mi się, że przynajmniej ja mam taką nadzieję sprzątając nasze lasy i widząc jaki jest problem,

00:03:31: chociażby w parkach, lasach, na terenach zielonych, że mam taką nadzieję, że tych właśnie odpadów przez to będzie mniej w tym terenie,

00:03:37: ale tak nie do końca może być.

00:03:39: No zobaczymy jak to w praktyce wyjdzie.

00:03:42: Cel faktycznie powinien być też taki, żeby ta ilość niepokojąca odpadów, które się gdzieś tam w środowisku

00:03:50: niestety znajdują, porzucona przez różnych nieodpowiedzialnych obywateli się zmniejszała.

00:03:55: Natomiast no też gdzieś chodząc po lasach czy w parkach czy nie wiem nawet pływając kajakami sprzątając rzeki podczas spływów,

00:04:03: widać ile takich właśnie odpadów i przede wszystkim małpek gdzieś tam się pojawia, więc no tu jest na pewno szkoda,

00:04:10: że nie zostały one objęte tym systemem kałcyjnym.

00:04:13: Może w przyszłości zostanie ten system kałcyjny rozszerzony także na te małe buteleczki.

00:04:18: No natomiast w tym momencie z tego co czytałem ustawodawca uznał, że są wystarczające inne metody do tego,

00:04:26: żeby zając się tym problemem związanym z małpkami zalegając mi w środowisku nie wiem za bardzo jak to ma działać,

00:04:33: bo jest koron... - Również.

00:04:34: - Dotychczas to nie działało, to nie sądzę, że bez zmian będzie cokolwiek lepiej,

00:04:38: ale liczę też na to, że jak ten system zacznie działać,

00:04:42: mimo musimy trzymać mocno kciuki, żeby faktycznie zaczął działać zgodnie z terminem, bo czasu jest mało,

00:04:47: bo to w praktyce sprawdzimy jak to funkcjonuje i może w którymś momencie te małpki nieszczęsne zostaną wprowadzone.

00:04:54: Chociaż też mam pewne obawy, że zgodnie z zasadą, że Polak potrafi,

00:04:59: to pojawiłby się jakieś tam kombinacje producentów, żeby jakiś sposób obejść,

00:05:04: bo już nie takie rzeczy u nas się obchodziło.

00:05:06: - No właśnie, ja też mam nadzieję, że jak ten system zostanie jakby no włączony,

00:05:12: to rzeczywiście po czasie się przekonamy, że być może jest trochę za mało włączonych tych opakowań do tego systemu.

00:05:19: Myślę sobie na przykład o aluminiowych puszkach, które teraz są często zbierane po to,

00:05:26: żeby jest przedawać na skupach na przykład gdzieś tam złomu i coś sobie na tym zarobić.

00:05:30: I szczerze mówiąc, jak wędruje po naszych lasach, to widzę, że tych puszek aluminiowych rzeczywiście jest jakoś mało,

00:05:37: a zwłaszcza w takich miejscach bardzo dostępnych gdzieś w jakichś lasach podmiejskich czy parkach,

00:05:42: one są po prostu zbierane, no bo to jest czyste złoto.

00:05:45: I myślę sobie, że być może mogłoby to zadziałać bardzo podobnie,

00:05:49: z takimi buteleczkami małymi, jakbyśmy dostawali rzeczywiście za nie jakieś pieniądze.

00:05:54: - Myślę, że to byłby jakiś motywator, znaczy niekoniecznie już dla tych końcowych zbieraczy w cudzysłowie,

00:06:00: no bo faktycznie oni troszeczkę inaczej funkcjonują w tym systemie, jakby wspomagają,

00:06:04: natomiast z powodu swojej jakiejś sytuacji życiowej raczej to robią, nie z pobudek ekologicznych czysto,

00:06:10: natomiast faktycznie tutaj te małpki, których jest całkiem sporo i gdyby one były obłożone opłatą dodatkową,

00:06:16: no to myślę, że dosyć szybko byśmy się nauczyli, że nie ma sensu rzucać pieniędzy tak naprawdę gdzieś tam w trawę,

00:06:23: a jeśli nawet ktoś by chciał to robić, no to znowu ktoś inny może znaleźć źródło zarobku, jakiegoś dodatkowego.

00:06:30: - No właśnie, mówimy o zarobku, ile ma wynosić kaucja?

00:06:33: W sensie będzie opłacalne, będzie to motywować? Ile, jak to wygląda?

00:06:36: - Propozycja Ministerstwa to 50 groszy od tego typu opakowań, które mają być objęty tym systemem kaucyjnym.

00:06:44: Branżowe stowarzyszenia skłaniałoby się ku wyższej opłacie, która właśnie by jeszcze bardziej motywowała,

00:06:50: natomiast Ministerstwo tłumaczy, że jest to poziom porównywalny do systemów kaucyjnych, które funkcjonują w innych krajach europejskich,

00:06:55: no i stanęło póki co na tych 50 groszach.

00:06:58: - Ok, i rozumiem, że wtedy wygląda to w taki sposób, że oddajemy np. taką butelkę, czy puszkę, czy właśnie taki słoik,

00:07:06: czy no coś co jest objęte tym systemem. Najpierw kupujemy produkt, który tą kaucję ma wliczoną, a później jakby ona jest nam zwracana, tak?

00:07:14: - Tak, to chyba nie ma to tak działać, nie musimy mieć w ramach tego systemu żadnego paragonu, więc to jest na pewno ułatwienie,

00:07:21: bo pamiętamy, znaczy nawet teraz są pewne produkty objęte kaucją, znaczy przewyższej z kim są to butelki od piwa i możemy oddawać je gdzieś tam w sklepach,

00:07:32: natomiast albo rządają od nas paragonów, albo przynajmniej dane piwo musi być w asorty męcie tego sklepu, żeby te butelki się zgadzały po prostu.

00:07:41: Więc jest to jakaś forma utrudnienia, ten system ma spowodować, że będzie to dużo prostsze, czyli po prostu każde z tych opakowań objęte systemem

00:07:49: będziemy mogli dowolnie oddać w każdym praktycznie punkcie, który będzie objęty systemem kaucyjnym.

00:07:55: - Słyszałem, że to będą przede wszystkim takie wielkopowierzchniowe sklepy, nie wiem, czy jeszcze jakieś, oprócz tych dużych?

00:08:00: - Jestem ograniczeniem powierzchniowe, więc te mniejsze, najmniejsze sklepy będą wyłączone z tego systemu,

00:08:06: no bo to też jest kwestia taka, że gdzieś trzeba w jakiś sposób infrastrukturę dostosować do tego systemu,

00:08:12: więc tak jak robimy najczęściej te zakupy, to jednak w tych większych czy mniejszych sklepach,

00:08:18: ale one będą po prostu w ramach tego systemu działały, no tylko muszą odpowiednio się wyposażyć.

00:08:24: - No właśnie, wyposażyć, bo zastanawiam się, czy to będzie, wiesz, taka relacja klient, wiesz, sklepikarz, czy tam obsługa sklepu,

00:08:33: czy raczej będą to też może jakieś sautomatyzowane działania, nie?

00:08:37: Bo słyszy się też w jakichś butelkomatach, puszkomatach, nie wiem.

00:08:40: Nawet teraz, gdzie niegdzie są, one już dostępne, najczęściej w jakiejś wielkopowierzchniowych marketach,

00:08:45: no właśnie, czy mówi się o tym, czy to będzie raczej automat, czy raczej relacja człowiek-człowiek?

00:08:50: - Na ten moment nie ma takich szczegółów i to też jest minus i obawa całego rynku, tak naprawdę, że jest bardzo mało czasu,

00:08:58: jak dla tych uczestników przyszłych tego systemu, żeby przygotować się odpowiednio wdrożyć,

00:09:04: bo to nie tylko kwestia wygospodarowania jakiegoś miejsca, bo tak należy sobie też wyobrazić,

00:09:08: że w niektórych sklepach teraz mamy punkty, gdzie tam jest kwestia zwrotów, faktur i tam można gdzieś tam umieścić osobę,

00:09:14: czy jakiś sprzęt, który będzie pomagał w tym, żeby tą kację odzyskiwać,

00:09:20: no bo ciężko sobie wyobrazić, że będziemy wchodzić z pustymi butelkami, czy jakimiś opakowaniami na teren sklepu

00:09:26: i później dopiero przy Kacie pani będzie nas kasowała z normalnych produktów, które chcemy kupić,

00:09:30: a my powiemy, ale ja tu mam jeszcze buteleczkę, proszę mi tutaj odjąć 50 groszy,

00:09:34: no więc myślę, że to będzie zbyt skomplikowane i trzeba będzie to inaczej zorganizować.

00:09:38: Takie automatyzowane systemy myślę, żeby były bardzo przydatne,

00:09:42: no teraz widzimy właśnie tak, jak wspomniałeś w niektórych sklepach sieciowych tego typu rozwiązania

00:09:48: i myślę, że to będzie takie połączenie, że część infrastruktury będzie taka typowo połączona z człowiekiem,

00:09:55: który będzie obsługiwał dane stanowisko, część będzie zaautomatyzowana w takich automatach,

00:10:00: no ale w szczegółach to myślę, że dopiero zobaczymy w przyszłym roku, gdzie to będzie się tak bardziej już klarować.

00:10:09: Wydaje mi się, że jeżeli chcielibyśmy, żeby to zadziałało, to musi być jak najmniej tych punktów spornych,

00:10:15: żeby rzeczywiście ludzie z tego korzystali, bo rozumiem, że jeżeli oddajemy, przynajmniej takie jest założenie,

00:10:22: oddajemy sobie taką butelkę, to te 50 groszy dostajemy jako oczywiście monetę,

00:10:28: w sensie takim, że są to po prostu pieniądze, które dostajemy jako tą zwrotkałcją,

00:10:33: a nie jakiś bon na przykład do wykorzystania gdzieś.

00:10:35: No tak to powinno działać, szczerze mówiąc nie wiem, czy na pewno tak to wyjdzie,

00:10:39: bo sobie trudno mi wyobrazić, żeby teraz się jakoś tak gotówkowo wymieniać,

00:10:43: bo Polacy są generalnie bezgotówkowi, jesteśmy raczej liderami tutaj w Europie, jeśli chodzi o płatności bezgotówkowe,

00:10:50: więc teraz trochę...

00:10:51: Nie wiedziałem o tego.

00:10:51: Trochę dla mnie przynajmniej byłoby ciężko chodzić później z jakimiś takimi groszami,

00:10:58: można powiedzieć i monetami, bo ich nie używam praktycznie,

00:11:01: więc z tego typu paragony, tak jak teraz są wydawane w sklepach,

00:11:04: które pozwolą odliczyć sobie jakąś część za te zwrócone opakowania,

00:11:09: byłyby na pewno wygodne, natomiast nie wiem, jak to w szczegółach praktycznie będzie funkcjonowało,

00:11:13: bo to nie jest system centralizowany, który proponuje ustawodawca,

00:11:18: tylko ma być systemem zdecentralizowanym, czyli tak naprawdę to rynek i te podmioty, które będą w tym uczestniczyć,

00:11:25: mają same wypracować w jakiś sposób dobrą metodę,

00:11:28: czyli to nie ministerstwo mówi "Macie, zrobić to w taki, taki konkretny sposób",

00:11:32: no i tutaj jest właśnie kwestia dosyć dużego utrudnienia,

00:11:36: bo rynek zazwyczaj jest nieprzygotowany, mimo że o wielu rzeczach się już mówi od dawna,

00:11:42: to nie jest żaden nowy pomysł, że system kałcyjny ktoś wymyślił w zeszłym roku i nagle został wprowadzony,

00:11:47: tylko mówimy o tym już bardzo długo, inne kraje już dawno korzystają z tego typu systemów

00:11:53: i są zadowolone, no a my troszeczkę jesteśmy opóźnieni,

00:11:57: no i teraz jeszcze wdrażamy to dosyć szybkim tempie, zobaczymy jakie będą efekty

00:12:01: i czy się nie okaże jak lobby producentów czy tych uczestników systemu nie będzie zbyt silne,

00:12:06: żeby czasem nie przedłużyć, chociaż to będzie ryzykowne,

00:12:09: bo konsekwencje są takie, że musimy do określonych poziomów recyklingu zmierzać,

00:12:14: że 77% odpadów opakowaniowych ma być poddawanych recyklingowi niebawem,

00:12:21: no więc bez systemu kałcyjnego raczej nie jesteśmy w stanie tego poziomu osiągnąć.

00:12:26: A mówisz o lobby by producentów, to rozumiem, że to jest dla nich jakiś problem logistyczny

00:12:32: czy czy czy finansowy, żeby wprowadzić taki system?

00:12:34: No każde dodatkowe jakieś utrudnienia tak naprawdę, mimo że rozmawiamy tutaj o systemie,

00:12:40: który ma spowodować, że będziemy podnosić poziomy recyklingu, czyli działamy proekologicznie,

00:12:45: a większość firm się chwali, że one są bardzo proekologiczne,

00:12:48: natomiast w praktyce często okazuje się, że zderzamy się z tym sposobem funkcjonowania,

00:12:53: organizacji, gdzie dodatkowe regulacje powodują to, że dużo więcej trzeba się napracować,

00:12:59: a to najczęściej nie jest takie proste, żeby wdrożyć w szybkim tempie,

00:13:04: bądź co bądź skomplikowane rozwiązanie, które jest systemem kałcyjnym.

00:13:08: No właśnie, mówiliśmy o tym, że w wielu państwach już ten system działa i to nawet z sukcesami.

00:13:16: Z tego co widzę tutaj i czytam, 11 państw europejskich w tym momencie.

00:13:21: Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia, Holandia, Islandia, Litwa, Niemcy, Słowacja, Norwegia i Szwecja.

00:13:26: Są też takie, które już w sposób zaawansowany pracują nad wdrożeniem tego systemu,

00:13:31: jak na przykład Austria, Francja, Łotwa czy Brytujczycy.

00:13:35: A jak według Ciebie jest u nas, dlaczego mówi się o tym dopiero teraz?

00:13:38: Czy to są jakieś komplikacje prawne, logistyczne, a może po prostu nasza świadomość jako obywateli?

00:13:45: Jak to widzisz?

00:13:46: Myślę, że to połączenie wszystkiego, ale w wielu przypadkach to jednak kwestia polityki

00:13:52: i braku jakiejś wizji i odpowiedzialności po stronie rządzących.

00:13:57: No bo tak jak mówię, wiele rozwiązań, wiele sposobów jest już znanych i sprawdzonych

00:14:03: i my tak naprawdę czekamy.

00:14:06: No właśnie, bo to nie jest nowe rozwiązanie przecież.

00:14:08: Dokładnie.

00:14:08: No czy to myślę, że można by było wymieniać bardzo dużo tego typu zaniechań z naszej strony,

00:14:14: jeśli chodzi o prawo dastwo, czy chociażby wdrażanie różnych dyrektyw,

00:14:19: z którymi często mamy problemy i mamy opóźnienia i jesteśmy wzywani.

00:14:23: Znaczy nie jesteśmy wyjątkiem, można tak powiedzieć, w skali Unii,

00:14:26: no ale patrzymy na Polskę, no więc powinniśmy rozliczać tutaj polskie regulacje,

00:14:30: które często są po prostu z wielkim opóźnieniem i bólem wdrażane.

00:14:35: No i tutaj nie inaczej jest system kautzyny, nie jest wymagany przez Unię Europejską,

00:14:39: natomiast no jeżeli mamy określone poziomy recyklingu osiągać,

00:14:43: no to szukamy różnych rozwiązań, które nam w tym pomogą.

00:14:46: No i system kautzyny jest jednym z takich,

00:14:49: które w pierwszej kolejności powinny być wdrażane.

00:14:51: No i no to jest po prostu kwestia, nie wiem, braku jakiejś motywacji,

00:14:55: braku wizjonerstwa, braku sprawczości, no ciężko mi sobie wyobrazić jeszcze jakieś inne powody,

00:15:03: bo może są jakieś bardziej błahe, o których nie wiemy,

00:15:06: ale no nie jestem politykiem i trochę też nie umiem się wypowiedzieć w tej kwestii,

00:15:10: co tak naprawdę nas powstrzymuje przed wieloma rzeczami w obszarze.

00:15:15: - Ekologii w ogóle. - Tak, ekologii, tak.

00:15:16: Myślę sobie, że być może jesteśmy, wiesz, jako społeczeństwo też,

00:15:21: wiesz, jestem bardzo ciekawy, jak to zadziała, jak już będzie wprowadzone.

00:15:25: Nawet nie pod takim kątem, wiesz, prawnym czy jakimś legislacyjnym,

00:15:28: ale takim praktycznym, jak każdy z nas czy nie jesteśmy, nie wiem, zbyt lenivi,

00:15:34: żeby to robić, bo jednak wiesz, trzeba zebrać te opakowania gdzieś odnieść, nie?

00:15:37: I zastanawiam się po prostu, nie?

00:15:38: Czy rzeczywiście ten pomysł gdzieś nie potknie się na nas po prostu,

00:15:44: na takich użytkownikach, nie?

00:15:45: Że ta rzeczywiście, wiesz, wartość, którą zyskujemy,

00:15:50: oddając opakowanie do ponownego użytku, że tak powiem, musi być wysoka.

00:15:54: I myślę sobie, że być może ta wartość ekologiczna nie jest aż tak przekonująca.

00:16:00: Dla nas jak ta wartość, wiesz, jednak finansowa, nie?

00:16:02: - No ekologia i ekonomia mają wiele wspólnego, tak czy tak,

00:16:07: więc myślę, że to będzie do sprawdzenia, czy te 50 groszy faktycznie

00:16:12: będą wystarczającym motywatorem.

00:16:14: No zależności też może zaczniemy patrzeć tak naprawdę,

00:16:16: ile tych odpadów przynosimy ze sklepu podczas każdych zakupów.

00:16:20: I będziemy się zastanawiać, czy możemy coś z tym zrobić.

00:16:24: Może niektórzy będą się przestawiać na opakowania,

00:16:27: które nie są objęte systemem kałcyjnym, bo taka też możliwość jest na pewno.

00:16:31: Więc myślę, że tu wiele jest czynników, które będą sprawiać,

00:16:35: że ten system będzie skuteczny, patrząc na takie statystyki i przewidywania

00:16:41: polskiego stowarzyszenia Zero Ways, które badało Polaków pod kątem ich skłonności

00:16:47: do tego, żeby wdrożyć ten system.

00:16:48: No to prawie 90% jest za tym właśnie, żeby ten system wdrożyć.

00:16:52: Więc jakby w narodzie można powiedzieć jest...

00:16:54: - Gotowość, pewnie.

00:16:55: - Gotowość, taki chęć do tego, żeby ten system faktycznie funkcjonował.

00:16:58: I myślę, że tak pozytywnie powinniśmy do tego podejść.

00:17:02: No gdzieś ludzie jeżdżą na wakacje do innych krajów

00:17:05: i się spotykają z wieloma takimi rozwiązaniami,

00:17:08: czy to na Słowacji, czy w Niemczech.

00:17:09: I myślę, że no skoro w innych krajach to funkcjonuje,

00:17:12: to czemu u nas miałby się nie udać?

00:17:13: No nie jesteśmy chyba aż tak wyjątkowym narodem,

00:17:15: który na przekór będzie wszystkim robił źle coś.

00:17:18: Więc raczej bym nas tutaj wierzył póki co.

00:17:22: - Trzymajmy się tych wyników, o których powiedziałeś, nie?

00:17:24: Bo to naprawdę jest niespocieszające, że jesteśmy przynajmniej tak na razie deklaratywnie,

00:17:29: ale gotowina to, żeby coś zmienić.

00:17:32: Janusz, 5 czerwca, obchodzimy Dzień Ochrony Środowiska.

00:17:35: Czy system kałcyjny może jakoś przeczynić się wprost do ochrony przyrody?

00:17:39: Bo tak wiesz, mówimy o tym, że te opakowanie,

00:17:41: jak gdzieś trafiają do recyklingu,

00:17:43: ale właściwie trochę pomijamy ten aspekt taki przyrodniczy,

00:17:46: ale prawdopodobnie tak właśnie jest, że pomagamy w ten sposób również i w przyrodzie.

00:17:51: - Myślę, że taki efekt powinniśmy zobaczyć,

00:17:54: może w nie najbliższej perspektywie czasowej,

00:17:58: ale już niebawem, że będziemy inaczej patrzeć na odpady,

00:18:03: że będziemy widzieć w nich wartość,

00:18:05: bo tak naprawdę odpad to nie jest koniec życia danego materiału,

00:18:10: tylko powinniśmy to traktować jako surowiec.

00:18:12: Czyli coś, co ma wartość i to podwójną,

00:18:14: bo nie dość, że możemy coś z tym zrobić,

00:18:16: przetworzyć i wykorzystać ponownie,

00:18:19: ale też z drugiej strony tą wartością będzie to,

00:18:22: że on nie będzie powodował szkód w środowisku.

00:18:25: Więc w takich aspektach myślę, że powinniśmy na to patrzeć

00:18:29: i raczej tylko korzyści z tego tytułu powinniśmy widzieć.

00:18:33: - Dokładnie.

00:18:34: Dokładnie jesteśmy na tej samej stronie, myśląc o tym.

00:18:37: Janusz, system kałcyjny ma, jak rozumiem,

00:18:40: to za zadanie właśnie to, co powiedzieliśmy,

00:18:42: czyli uszczelnić system segregacji i recyklingu odpadów,

00:18:46: bo tak jak czytam statystyki, to chyba nie idzie nam to na razie najlepiej.

00:18:51: Część śmieci trafia do lasów, część do parków, czy ogólnie,

00:18:56: po prostu środowiska, a te, które trafiają do koszy składujemy.

00:19:00: Według danych to blisko 40%, a tylko około 30% poddajemy recyklingowi.

00:19:05: Pozostałe spalamy gdzieś w spalarniach odpadów lub kompostujemy.

00:19:09: Dlaczego tyle śmieci się składuje, a nie recyklinguje lub spala?

00:19:13: Czy to jest jakaś normatę 40% u nas?

00:19:16: - Znaczy w Polsce generalnie kiedyś składowaliśmy jeszcze więcej odpadów.

00:19:21: Trend jest idący w dobrą stronę, natomiast idzie to wszystko oczywiście zbyt wolno,

00:19:27: ale to też jest kwestia taka historyczna, że najprościej było spadować.

00:19:30: Tak przez to, że jesteśmy w Unii Europejskiej już od jakiegoś czasu,

00:19:34: to musimy się dostosowywać i skręcać w tą zieloną stronę

00:19:38: i poprawiać wyniki i w lepszy sposób go spodarować odpadami.

00:19:42: Więc tutaj potrzebujemy recyklingu, potrzebujemy też w jakiś sposób tych spalarni,

00:19:48: które gdzieś tam są kontrowersyjnym elementem,

00:19:50: ale mimo wszystko funkcjonują i na zachodzie i u nas w największych miastach.

00:19:56: Te spalarnie są tu w Poznaniu Lokalnie, też mamy taką spalarnię.

00:19:59: Więc w takich instalacjach możemy odzyskać energię z części odpadów.

00:20:04: Więc jest spora elementów takiej odpadowej układamki, z której możemy korzystać,

00:20:10: ale faktem jest, że na ten moment jeszcze to składowanie przeważa,

00:20:15: ale będzie musiało się to zmienić, bo generalnie tu też Unia Europejska znowu nam nakazuje,

00:20:20: żebyśmy zwiększali poziomy recyklingu i zmniejszali udział odpadów,

00:20:24: które podlegają składowaniu, więc tylko jeden jest kierunek tak naprawdę możliwy.

00:20:29: Pod tym hasłem składowanie rozumiem, kryją się przede wszystkim wesypiska śmieci, tak?

00:20:34: Znaczy mówimy o składowiskach.

00:20:36: Oskładowiska to jest taka nazwa oficjalna,

00:20:40: miejsca przeznaczonego do tego, żeby te odpady składować.

00:20:43: Jest ono odpowiednio przygotowane, ma odpowiednią infrastrukturę,

00:20:46: zabezpieczenie przed wyciekami, odprowadzanie metanu,

00:20:50: biorę metanu, który się tam generuje i często przy takich instalacjach też jest to

00:20:54: od razu instalacja kogeneracyjna, czyli z tego biometanu zyskiwanego ze składowiska można

00:20:59: wytworzyć energię elektryczną i cieplą, więc jest to odpowiednia instalacja.

00:21:04: To nie jest takie po prostu wywalenie śmieci na ziemię,

00:21:07: tylko w odpowiednim miejscu, w odpowiednich warunkach musi to być składowane,

00:21:11: żeby to w jaki sposób kontrolować.

00:21:13: Więc to są ze składowiska, natomiast tak jak mówimy o wesypiskach śmieci,

00:21:17: to raczej mówimy tutaj o takich nielegalnych miejscach,

00:21:20: gdzie jakiś przysłowiowy dół w lesie czy w innym miejscu służy za to,

00:21:25: żeby do niego wsypywać jakieś tam odpady w sposób nielegalny

00:21:30: i powinniśmy tego typu miejsca zgłaszać się odpowiednim służbom,

00:21:33: no bo nie tak powinniśmy traktować odpady.

00:21:35: Rozumiem, bo to jest ciekawe zapowiedziałeś, że jeżeli...

00:21:40: bo zawsze sobie wyobrażają wiesz takie składowiska śmieci,

00:21:42: że one tam po prostu leżą i czekają na nie wiadomo co właściwie,

00:21:46: ale one rozumiem, no cały czas tam jakoś pracują.

00:21:49: Powiedziałeś o tym, że można wykorzystać ten gast, który się uwalnia,

00:21:53: czyli z tego składowania śmieci w pewien sposób też korzystamy tak energetycznie.

00:21:58: - Znaczy tak, w niektórych przypadkach, znaczy w większości

00:22:01: pamiętam jak na studiach były podawane różnego rodzaju wykresy,

00:22:04: kiedy tam najwięcej tego biogazu się generuje,

00:22:07: zależności od czasu życia odpadów, które już na tym składowisku są,

00:22:12: natomiast faktycznie wykorzystujemy.

00:22:14: Tu w Poznaniu też mamy taką instalację kogeneracyjną na składowisku,

00:22:18: w innych miastach też tak to wygląda i to już raczej jest standard,

00:22:22: żebyśmy ze składowi wschodzyskiwali biogaz.

00:22:25: No ale to tak jak mówiłem, no tutaj mówimy o profesjonalnym sposobie składowania odpadów,

00:22:31: więc tutaj nie powinno mieć miejsca żadne, żadne prowizorki i żaden dół

00:22:35: w ziemi nieprzygotowany do tego celu.

00:22:38: - Tak, tak, tak, to właśnie też jest ważne co powiedziałeś i żebyśmy jakby znali tę różnicę,

00:22:42: że jakby rzucimy śmieci do lasu, to tam nie ma żadnego chociażby wiesz,

00:22:46: zabezpieczenia dna tego dołu czy tej ściółki czy gleby.

00:22:50: Rozumiem, że na takich składowiskach jest na przykład jakaś tam folia, żwiry, jakaś jakiś warstwy.

00:22:55: - No odpowiednie warstwy, które zapobiegają przecieką tych różnych substancji,

00:23:00: które w ramach tego procesu składowania, gdzie tam wszystko przetwarza się w sposób już mało kontrolowany,

00:23:07: no to różne rzeczy wyciekają, różne rzeczy są.

00:23:09: są emitowane, więc to musi być odpowiednio zabezpieczone.

00:23:13: Muszą mieć odpowiednie pozwolenia tego typu miejsca, więc to nie jest tak, że w dowolnym miejscu

00:23:17: możemy sobie składowisko stworzyć.

00:23:19: I takie składowisko też ma swój cykl życia, więc ono nie jest jakieś wieczne, bo są odpowiednie komory,

00:23:25: po prostu, czy które stopniowo są zasypywane odpadami.

00:23:29: I w którymś momencie, gdy pojemność jest już osiągnięta, no to można poddać takie składowisko też rekultywacji

00:23:36: jakiejś częściowej, więc w niektórych miejscach już widać, że na jakiś tam hałdach można mieć,

00:23:43: czy to jakieś drzewa, czy zieleń, więc w jaki sposób można w kolejnym kroku, w kolejnych latach

00:23:50: zagospodarować ten teren, który kiedyś był składowiskiem.

00:23:53: Okej, a załóżmy, że takiego naszego pojedynczego śmiecia już zaklasefikujemy i wyrzucimy poprawnie

00:23:59: do odpowiedniego kosza u siebie w domu.

00:24:01: Co się później z tym śmieciem dzieje, gdzie trafia, to pewnie zależy od frakcji.

00:24:06: Tak, no zdecydowanie zależy od frakcji, ale też od gminy, w której mieszkamy, bo mimo, że w Polsce obowiązują

00:24:13: takie same zasady, tak ogólnie rzecz biorąc jeśli chodzi o segregację odpadów, no to gminy nadal mają jakieś swoje ustalenia

00:24:20: i niekiedy trzeba doczytać, żeby sprawdzić, czy faktycznie dane rodzaj odpadu należy w odpowiednie miejsce tutaj przenieść, czy wyrzucić.

00:24:30: No, ale generalnie tak, papier jest odbierany po to, żeby później papiernia mogła, czy zakład przetwarzania papieru wykorzystać,

00:24:37: ponownie ten materiał i wyprodukować jakieś kolejne materiały z papieru, te, które tego typu rzeczy są później produkowane z naszych odpadów,

00:24:47: które do niebieskiego pojemnika wyrzucamy.

00:24:49: Jeśli chodzi o żółty kontener, czyli o plastiki, tworzywa szczuczne metale i wielomateriałowe opakowania,

00:24:56: no to tam jest trochę już tego więcej, natomiast z tego też odzyskuje się odpowiednie frakcje, metal gdzieś tam idzie do hud,

00:25:03: przetapiany jest i później może być wykorzystywany w różny sposób, plastiki są na różne frakcje dzielone,

00:25:09: no bo przez tych tworzyw szczucznych mamy całkiem sporo.

00:25:12: No właśnie i słyszałem, że nie wszystkie są w ogóle recyklingowalne.

00:25:15: Tak, natomiast to też jest kwestia opłacalności, no bo nie oszukujmy się, ale nikt z dobrego serca nie będzie zajmował się naszymi odpadami,

00:25:23: tylko też firmy mają z tego jakiś biznes, więc na tym to też polega tak, żeby komuś się opłacało przetwarzać naszej śmieci,

00:25:31: więc wiadomo, że niektóre odpady są mniej opłacalne do przetwarzania, inne są bardziej pożądane,

00:25:38: później na rynku jako surowce wtórne,

00:25:40: no ale no mniej więcej tak to powinno działać, że poszczególne frakcje są rozdzielane i trafiają dalej do obiegu i są wykorzystywane.

00:25:49: A takie szkło na przykład, czy to jest według ciebie jeden z najlepszych materiałów w ogóle,

00:25:54: bo słyszałem o tym, że można je w ogóle przetapiać tak naprawdę w nieskończoność prawie?

00:25:58: Znaczy no szkło jest dosyć wdzięczna, natomiast to nie jest tak, że jest nieskończoność wykorzystywane,

00:26:04: gdzieś informacje są takie, że takie wielokrotnego użytku butelki mogą być do 50 razy w tak w obiegu wykorzystane,

00:26:13: a później muszą znowu być przetopione i zrobione coś, jakiś kolejny produkt czy opakowanie,

00:26:18: więc no na pewno uzyskujemy dobre wyniki jeśli chodzi o zbiórkę, no bo dosyć łatwo jest szkło wydzielić gdzieś tam z obiegu,

00:26:27: mówimy o szkle opakowaniowym, bo to ja z tego typu bardzo zaznaczy tak.

00:26:31: Segregujemy, bo wszelkie inne szkło musimy wyrzucać do odpadów zmieszanych,

00:26:35: natomiast no przy szkle faktycznie no jest to dosyć proste patrząc po innych frakcjach

00:26:40: i po tym co się znajduje w koszach jak się czasem zajrzy.

00:26:43: Tak, do prawda, no tutaj myślę, że najłatwiej taką szklaną butelkę rozpoznać czy słoik,

00:26:49: ale dobrze, że powiedziałeś, że to jest właśnie szkło opakowaniowe,

00:26:52: bo na przykład gdzieś tam jakieś nie wiem, szyby samochodowe czy nie wiem, reflektory czy lustra na przykład,

00:26:58: to nie są rzeczy, które może mogą trafić już do tych no zielonych czy białych koszy.

00:27:03: Dokładnie, no tutaj tak w wielkim uproszczeniu to co my segregujemy w domach,

00:27:08: to przede wszystkim są różnego rodzaju opakowania,

00:27:11: więc to co nie jest opakowaniem, czyli chociażby jakieś tam lusterka, fili, żanki,

00:27:15: no to to musi trafić już do odpadów zmieszanych.

00:27:19: Tak samo zniczę na przykład, no też słyszałem o tym, że to szkło ze zniczy

00:27:23: ma zupełnie inną temperaturę topienia tego szkła i też nie nadaje się do takich koszy.

00:27:28: Tak, dokładnie, znaczy jeżeli to trafi, no to faktycznie to nie tak,

00:27:31: że nagle wszystko się zepsuje i nikt już nic nie przetworzy,

00:27:34: natomiast no wszelkie zanieczyszczenia, czyli innego rodzaju materiały o innych właściwościach

00:27:39: utrudniają później dalszy recykling, więc powinniśmy właśnie no starać się przestrzegać

00:27:43: tych wytycznych, które są w poszczególnych gminach.

00:27:46: No te znicze też pojawiają się raczej tak sporadycznie,

00:27:50: bo mamy tylko jedno święto właściwie takie wielkie,

00:27:53: no czy w ciągu roku wiadomo, że te znicze się pojawiają,

00:27:55: ale też są takie inicjatywy miejskie czy gminne,

00:27:58: żeby te znicze ponownie wykorzystywać,

00:28:00: żeby to nie były jednorazowe, znicze tylko są zostawiane przy wejściach

00:28:05: takie większe, do których można tylko wkłady wymienne kupić,

00:28:10: więc tego typu inicjatywy są warte pochwały,

00:28:12: no albo oddzielne zbieranie już wypalonych zniczy przez cmentarze,

00:28:18: no tam akurat segregacja w wielu momentach bardzo kuleje,

00:28:21: co też widzimy pewnie,

00:28:24: jeżeli jesteśmy gdzieś tam w okolicach pierwszego listopada na cmentarzu,

00:28:27: no to tam jest, no tam się źle dzieje,

00:28:31: no jest jeszcze sporo miejsc do poprawy jeśli chodzi o segregację odpadów.

00:28:35: Tak, także pamiętajmy o tym, że przy zniczach chociażby można ich używać wielokrotnie,

00:28:39: albo przynajmniej jak nie korzystamy też z tym spotkałem,

00:28:41: rzeczywiście są takie punkty, gdzie możemy się tymi zniczami z kimś jeszcze podzielić,

00:28:45: kto po prostu może je wykorzystać powtórnie i to jest fajne.

00:28:48: A czy śmieci zmieszane są jakoś w ogóle sortowane,

00:28:51: czy wiesz, czy wszystko idzie na spalenie równo jak lesi,

00:28:53: czy jeszcze coś w tej wiesz, w frakcji takiej zmieszanej

00:28:55: jesteśmy w stanie, czy no nie my,

00:28:57: ale firmy zajmujące się tym jakoś wygospodarować i wykorzystać?

00:29:02: No to też zależy gdzie mieszkamy,

00:29:05: o, okej.

00:29:05: Bo tu u nas w Poznaniu akurat odpady zmieszane jadą prosto do spalarni

00:29:10: i nic się z nimi nie dzieje.

00:29:11: No czy tam przed procesem spalenia jeszcze gdzieś tam jest separator metalowy,

00:29:15: więc jakieś metale są odzyskiwane,

00:29:18: natomiast no tak w uproszczeniu można powiedzieć,

00:29:20: że to co ze zmieszanych śmieci trafia do spalarni,

00:29:24: to już jest ich koniec drogi.

00:29:26: Natomiast są instalacje, są miasta,

00:29:28: w których jeszcze te odpady zmieszane są dodatkowo sortowane,

00:29:32: bo gdzieś tam jeszcze można z nich odzyskać kilka czy kilkanaście procent surowców.

00:29:38: A cała reszta, która się nie nadaje,

00:29:40: no to może stanowić chociażby paliwo alternatywne w cementowniach,

00:29:42: czy w elektrocie płowniach,

00:29:44: więc gdzieś tam jest jeszcze potencjał,

00:29:46: no tylko to też wymaga odpowiednie infrastruktury,

00:29:48: a nie każde gminy, nie każde miasta,

00:29:51: taką infrastrukturę posiadają po prostu.

00:29:53: Zawsze mnie też zastanawia ta frakcja bio,

00:29:56: która bywa problematyczna dla nas,

00:29:58: te odpady takie właśnie naturalne, rośliny,

00:30:01: bo na przykład gdzieś tam można wyrzucać jakieś skorupki od jajek,

00:30:04: gdzieś nie, gdzieś można ze ziemią rośliny,

00:30:07: gdzieś nie, gdzieś tam chleb, gdzieś nie,

00:30:10: i to rozumiem, że też zależy od sposobu przerobu później tych odpadów

00:30:14: i od gminy, która ma lub nie ma takich możliwości, tak?

00:30:17: No dokładnie, no tutaj w niektórych przypadkach

00:30:20: też się często zastanawiam,

00:30:22: czemu akurat jakieś ograniczenia są stosowane,

00:30:25: ale to też może wynikać z chęci,

00:30:26: chociażby uzyskanie jakiejś lepszej jakości kompostu,

00:30:30: no bo jeżeli ktoś miał kiedykolwiek do czynienia z kompostem,

00:30:34: nie wiem, u siebie na działce, czy w ogródku,

00:30:36: no to może też zobaczyć,

00:30:37: że jak wrzuci tam jakieś gałązki, czy skorupki jajek,

00:30:40: czy nie wiem, łupiny po orzechach,

00:30:42: no to po jakimś czasie po przerobieniu

00:30:44: może odkryć, że część rzeczy się nie przerobiła jednak,

00:30:48: no więc tak, ta samo to wygląda w tych wielkoskalowych instalacjach,

00:30:51: że część odpadów organicznych po prostu wymaga dłuższego czasu,

00:30:55: albo wręcz no stanowi takie zanieczyszczenie,

00:30:57: coś, co nie jest korzystne z punktu widzenia produktu końcowego,

00:31:01: którym ma być kompost,

00:31:03: więc część bioodpadów,

00:31:05: no niekoniecznie musi się tam znaleźć,

00:31:08: żeby po prostu nie stanowić jakiegoś tam

00:31:10: niepożądanego elementu na samym końcu.

00:31:13: - Ok, czyli generalnie jeżeli chcemy wiedzieć,

00:31:15: co możemy wyrzucać, a co nie,

00:31:17: to powinniśmy po prostu sprawdzić najlepiej na stronie gminy własnej,

00:31:20: czy urzędu miasta i tam się dowiedzieć.

00:31:23: - Zawsze to jest najlepsza droga,

00:31:25: chociaż wiem, że to nie jest najłatwiejsze,

00:31:27: bo często gdzieś we własnym zakresie,

00:31:29: albo czytając w internecie informacje,

00:31:32: jesteśmy na złe ścieżki kierowani po prostu,

00:31:35: a tak jak mówię, no niestety w gminach

00:31:37: niektórych są inne zasady

00:31:40: i trzeba po prostu się zapoznać z tym, co u nas funkcjonuje,

00:31:43: no całe szczęście gdzieś tam broszórki,

00:31:45: czy informacje można znaleźć,

00:31:46: więc na pewno polecam tego typu podejście.

00:31:49: - Tak, tak, czasami u mnie na przykład na osiedlu jest informacja

00:31:53: wprost przy wejściu do pomieszczenia, gdzie są kosze

00:31:56: i to możemy być no tak, no w 99% pewnie,

00:31:59: że to są informacje,

00:32:00: których powinniśmy przestrzegać u nas,

00:32:02: akurat w mieście.

00:32:03: Polecamy z Januszem, żeby czytać i się dowiadywać,

00:32:05: co możemy wyrzucać i gdzie akurat w zależności od miejsca,

00:32:09: w którym mieszkamy.

00:32:10: Zastanawiam się nad jeszcze takim jednym problemem,

00:32:13: jak już rozmawiamy właśnie o śmieciach

00:32:14: i o tym właśnie, gdzie one powinny trafiać,

00:32:17: bo często spotykam na przykład takie, wiesz,

00:32:21: duże zbiorowiska śmieci,

00:32:22: często wieloletnich wręcz, gdzieś tam w lasach,

00:32:25: czy na obrzeżach miast,

00:32:26: na przykład w pobliżu ogródków działkowych

00:32:28: i zastanawiam się skąd ten problem,

00:32:31: czy działkowicze nie mają podpisanych umów na odbiór śmieci,

00:32:34: chyba powinny mieć ogródki działkowe również,

00:32:37: prawda, to są do tego zobowiązane.

00:32:38: - No czy generalnie trzeba by było się zorientować,

00:32:41: jaki jest tam układ panujący,

00:32:43: kto jest zarządcą tego terenu

00:32:44: i czy każdy indywidualnie musi podpisać umowę,

00:32:47: czy to zarządca danego ogródka

00:32:49: podpisuje umowę z firmą, która ma te odpady odebrać.

00:32:53: Ja nie wiem szczerze mówiąc, jak to w szczegółach wygląda,

00:32:55: bo za to wiem z doświadczenia,

00:32:56: że gdzieś tam mając działkę rekreacyjną w gminie,

00:33:00: w której normalnie większość ludzi mieszka,

00:33:02: a my korzystamy akurat z tej działki

00:33:04: tylko okresowo przez czas letni powiedzmy i wiosenny,

00:33:07: no to się okazuje, że nie mogliśmy podpisać umowy,

00:33:10: bo gmina miała jakieś tam swoje zasady,

00:33:12: więc to też jest kwestia taka,

00:33:13: że w wielu momentach jest to jakaś dodatkowa papierologia,

00:33:17: o której część ludzi może nawet nie wiedzieć,

00:33:20: albo wymaga więcej wysiłku, żeby się rozeznać

00:33:23: i odpuszcza w wielu momentach,

00:33:25: więc tutaj też myślę, że pewne takie błędy systemowe

00:33:29: są do rozwiązania,

00:33:30: no tylko to znowu kwestia jest zaangażowania

00:33:33: najczęściej od strony tej urzędowej,

00:33:35: żeby w jakiś sposób podejść do tego problemu, który jest,

00:33:40: a nie zostawiać wszystkiego na głowie pojedynczego obywatela.

00:33:44: No właśnie, a propos tego zastawiania na głowie pojedynczego obywatela,

00:33:48: to przychodzi mi na myśl jeszcze taka sytuacja,

00:33:51: kiedy mamy na przykład w domu remont

00:33:53: i sprawa kontenerów na przykład na grus i śmieci takie poremontowe,

00:33:57: czy kiedy robimy taki remont w domu czy mieszkaniu,

00:33:59: to mamy obowiązek prawny taki kontener odpowiedniej wielkości zorganizować,

00:34:04: czy to zależy od, wiesz, naszego takiego widzimisie,

00:34:07: tylko trzeba te śmieci odpowiednio zutilizować, jak to wygląda.

00:34:10: - Znaczy tak, my jako zwykli obywatele,

00:34:13: którzy nie trudnimy się remontami i budowami,

00:34:16: no to nie musimy segregować tego typu odpadów budowlanych,

00:34:19: natomiast nie możemy ich wyrzucać bezpośrednio do odpadów komunalnych.

00:34:23: - Ok. - Oczywiście, jeżeli ktoś ma,

00:34:24: nie wiem, zkrawek, jakieś tapety albo jakieś takie śdinki,

00:34:28: no to nie będziemy z tym jechać do punktu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,

00:34:32: natomiast jeżeli już prowadzimy taki remont z prawdziwego zderzena,

00:34:35: no to powinniśmy kontener odpowiedniej firmy wynająć

00:34:39: i ta firma powinna te odpady już w sposób odpowiedni zagospodarować,

00:34:43: no jeżeli my jesteśmy sami w stanie w jakiś sposób zebrać te odpady z tego naszego remontu,

00:34:50: no to powinniśmy po prostu zawiesić je do przoku.

00:34:52: - No właśnie, przoki.

00:34:54: O nich za chwileczkę, ale jeszcze tutaj ważne będzie dopowiedzenie pewnie,

00:34:58: bo mówiliśmy o firmach, które odbierają od nas rzeczy różne,

00:35:02: jest to świadczenia nieswojego własnego, ale jakby znajomych wiem,

00:35:06: że warto takie firmy sprawdzać na zasadzie,

00:35:09: że zdarzają się niestety po prostu oszuści nawet w takich tematach,

00:35:13: przyjeżdżający odbierający od nas śmieci, my im płacimy,

00:35:16: a oni jadą i wyrzucają na przykład te śmieci gdzieś do lasu,

00:35:18: no i w ten sposób oszczędzają oczywiście nielegalnie,

00:35:21: więc tu taka informacja, żeby rzeczywiście dobrze sprawdzić te firmy

00:35:25: i sprawdzić opinie o nich, nie wiem, czy się spotkałeś z takim problemem w ogóle, czy jeszcze nie.

00:35:29: - Ja osobiście się nie spotkałem, natomiast w zgodnie się medialnych takie niestety sytuacje mają miejsce,

00:35:35: no ale to warto nagłaśniać, warto tak jak mówisz sprawdzać po prostu, z kim podpisywam umowę.

00:35:41: No to niestety się dzieje, bo gdzieś tam w kwietniu chyba tego roku

00:35:45: najwyższa izba kontroli wydała swój raport dotyczący właśnie stanu gospodarki odpadami,

00:35:50: tak można powiedzieć, w Polsce.

00:35:52: No i tam wiele nieprawidłowości wykazano, chociażby takich,

00:35:55: że część nawet odpadów było odbieranych przez przoki od podmiotów,

00:36:00: które nie są do tego zobowiązane, w sensie, że nie mogą go spadrować odpadami,

00:36:04: a mimo wszystko były odbierane te odpady, więc system jest cały czas niedoskonały.

00:36:08: Ta kontrola, myślę, że powinna być dużo większa i dużo większe zaangażowanie,

00:36:12: suszp czy urzędów powinno być nad tym obszarem,

00:36:15: no ale to też wymaga, no, wielu zmian, większe obsady.

00:36:21: No tutaj systemowo myślę, że musimy jeszcze trochę popracować,

00:36:25: żeby to lepiej nam funkcjonowało.

00:36:27: No właśnie, wspomniałeś o przokach i może na koniec naszej rozmowy jeszcze ten temat poruszymy,

00:36:32: bo wydaje mi się, że to jest rozwiązanie, które bardzo pomaga nam utylizować odpady.

00:36:36: Nam mówię obywatelom takim przeciętnym, zwykłym szarym u obywatelom miast,

00:36:40: nie tylko miast oczywiście, więc mamy segregację, o której mówiliśmy,

00:36:44: mamy za chwilę system kałcyjny, o którym mówiliśmy, no właśnie,

00:36:47: a przoki, jaką funkcję w tym wszystkim pełnią i czym są tak naprawdę.

00:36:51: No punkty selektywnej zbiórki odpadów komunalnych to są miejsca,

00:36:55: w których gmina umożliwia oddawanie odpadów segregowalnych

00:37:02: i takich bardziej, znaczy mniej popularnych,

00:37:05: których nie wytwarzamy tak w dużych ilościach w domach,

00:37:08: po to, żeby dalej mogły być one zagospodarowane,

00:37:11: więc to nie jest jakby koniec ich drogi, przynajmniej dla części odpadów,

00:37:15: tylko właśnie takiej w cudzysłowie czyściec,

00:37:18: gdzie po prostu my przywozimy odpady takie mniej popularne,

00:37:22: wielkogabarytowe, jakieś, nie wiem, meble stare, opony,

00:37:27: sprzęt jakiś elektroniczny czy tekstylia nawet

00:37:29: i możemy tam to oddać po prostu,

00:37:31: a taki punkt powinien odpowiednio daną frakcję zagospodarować

00:37:36: i przekazać dalej do przetworzenia po prostu.

00:37:40: Rozumiem, że taki przok, czyli właśnie punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,

00:37:44: powinien być w każdej gminie, tak?

00:37:46: Powinien być, natomiast z tego, co ostatnio czytałem,

00:37:50: są pomysły na to, żeby troszeczkę uprościć ten system,

00:37:53: no bo nie każda gmina ma jakieś możliwości też terenowe,

00:37:56: żeby w jakiś sposób można było łączyć między sobą te przoki,

00:38:01: ale tak czy siak, no jest to system na pewno niedoskonały,

00:38:04: bo zgodnie z przepisami te przoki powinny być łatwo dostępne dla obywateli,

00:38:10: no z tym jest raczej różnie,

00:38:12: bo szczerze mówiąc, jakbyśmy pewnie poszli na ulicę i zapytali kilkunastu mieszkańców,

00:38:17: gdzie jest najbliższy punkt, to nie wiem, czy ktokolwiek by coś wskazał,

00:38:22: więc ułatwość dojazdu jest też tutaj problematyczna,

00:38:26: bo najczęściej bez własnego samochodu nie jesteśmy w stanie dowieźć tych odpadów,

00:38:31: no też nikt nie jeździ z jedną siatką jakichś dziwnych odpadów,

00:38:35: których nie może wyrzucić gdzieś pod blokiem,

00:38:37: no ale mimo wszystko są one gdzieś tam rozsiane

00:38:39: i myślę, że przydałaby się taka dużo lepsza akcja edukacyjna,

00:38:45: ale też dużo większa dostępność po prostu,

00:38:47: czy mniejszych tych przoków zlokalizowanych bardziej dogodnych miejscach,

00:38:51: żeby obywatele po prostu wiedzieli,

00:38:53: że z jakimś problematycznym odpadem mogą dojechać...

00:38:56: Tak, wiedzą, gdzie, nie?

00:38:57: Tak, w jakieś konkretne miejsce i to nie będzie jakaś wyprawa na koniec świata.

00:39:01: Dokładnie, bo też mi się wydaje,

00:39:02: że to jest taki jeden z głównych problemów,

00:39:05: że rzeczywiście one są często umieszczane gdzieś na obrzeżach miast siłą rzeczy,

00:39:09: ja mam to szczęście, że akurat na obrzeżu Poznania mieszka,

00:39:12: mi mam do takiego gratowiska najbliższego bardzo niedaleko,

00:39:14: ale wiem, że jak ktoś w centrum Poznania ma szafę do wywiezienia,

00:39:18: no to to jest się zaczyna robić duży problem.

00:39:20: No i tutaj akurat też w niektórych gminach są organizowane

00:39:24: takie okresowe zbiórki odpadów wielkogabarytowych,

00:39:28: które można wystawić, więc to jest na pewno pomocne.

00:39:31: No trzeba się zapoznać z harmonogramem,

00:39:33: bo to raz na jakiś czas po prostu jest taka zbiórka prowadzona,

00:39:36: no i faktycznie to ułatwia i nie musimy we własnym zakresie po prostu się męczyć

00:39:41: z dowozem tych odpadów, no bo tak jak no nie oszukujmy się u nas w Poznaniu,

00:39:45: tam gdzie jest składowisko i gdzie mamy ten punkt selektywnej zbiórki odpadów,

00:39:50: no to bez samochodu nikt nie dojedzie, droga jest daleka, wyboista.

00:39:54: Na pewno jest to ciekawe miejsce i myślę, że w ogóle tak warto by było jakąś formę edukacyjną przeprowadzić.

00:40:01: Tak, bo jeszcze szkoły tam zawierać, wiesz, to jest pomysł.

00:40:03: Żeby zobaczyli po prostu ludzie, jak to wygląda, że przywożąc jakieś konkretne odpady,

00:40:07: musimy powiedzieć, co przywozimy, kierują nas w odpowiednie miejsce i tam zobaczymy,

00:40:11: jakie góry różnych śmieci, plastików, płyt CD, baterii, ubrań,

00:40:18: różnych innych szczątków, które gdzieś tam w życiu się pojawiają naszym,

00:40:22: gdzieś leży po prostu, więc to też może dać nam do myślenia,

00:40:25: jak dużo tych śmieci produkujemy.

00:40:27: Co też jest bardzo ciekawe, że na poznańskim szoku widziałem takie zwane punkty drugiego życia w ogóle,

00:40:33: że oddajesz coś, czego już nie potrzebujesz, ale nie na recykling czy utylizację,

00:40:38: tylko na to, żeby ktoś inny przyjechał i sobie to wziął po prostu.

00:40:41: No to też jest jeden z wymogów tak naprawdę naszych krajowych przepisów,

00:40:48: żeby gminy organizowały tego typu punkty, ale z tym Kiepsko idzie i tu odsyłam akurat do raportu

00:40:54: najwyższej izby kontroli, no bo faktycznie, ale w tym obszarze w gospodarce odpadami jest wiele do poprawy.

00:41:00: Ja się jeszcze zastanawiam nad takim odpadem, który jak najbardziej możemy do obszoka zawieść

00:41:05: i najczęściej całkowicie za darmo w ogóle, czyli opony samochodowe,

00:41:09: a nadal bardzo ich dużo spotykam gdzieś w jakichś przydrożnych rowach, w lasach

00:41:15: i się zastanawiam, dlaczego tak jest.

00:41:17: Masz jakiś pomysł, czy ludzie nie wiedzą, czy to jest jakaś ograniczenia,

00:41:22: może o których ja nie wiem, na czym polega ten problem?

00:41:25: No też wielokrotnie się zostałem nie tylko nad odpadami typu opony,

00:41:29: ale ogólnie jakieś stare kanapy, nable jakieś, no szczerze mówiąc,

00:41:33: mnie by się nie chciało pakować tego do samochodu, wywozić gdzieś tam do lasu, wyładować.

00:41:37: To nie jest problem transportu.

00:41:39: Więc naprawdę podziwiam cudzysłowie tych ludzi, którym się chce takie rzeczy robić,

00:41:44: ale no tutaj jest w przypadku opon, to często też Dana Gmina ma jakieś ograniczenia,

00:41:50: czyli cztery opony z jednego gospodarstwa domowego można oddać, albo osiem,

00:41:55: to zależy po prostu jak Dana Gmina tak rocznie.

00:41:58: No ale no nikt, powiedzmy sobie szczerze, pewnie więcej tych opon nie jest w stanie nawet wyprodukować.

00:42:04: Może w tym czaroku wymieniamy samochód, nie wiem.

00:42:05: No chyba że.

00:42:06: No ale no to tak wygląda, że jeden komplet, powiedzmy, opon możemy w ciągu roku oddać

00:42:11: i to powinno być standardem.

00:42:13: Z czego to może jeszcze wynikać?

00:42:15: No z niewiedzy, z braku dostępności właśnie tego, żeby ten przok był gdzieś blisko.

00:42:21: No a jest też kwestia taka, że odpady możemy oddać w serwisie,

00:42:25: jak w wulkanizacji gdzieś tam wymieniamy opony.

00:42:27: No tylko najczęściej odpłatnie, no bo takie serwisy też zbierają te opony

00:42:31: i muszą przekazywać dalej do recyklingu, no ale już za darmo raczej nam tego odpadu nie odbiorą

00:42:37: i musimy zapłacić, no więc nie wiem, czy to jest też kwestia oszczędności, czy po prostu jakieś.

00:42:42: Być może wszędzie gdzie imotą zaoszczędzić pieniądze, to niestety jest pokusa,

00:42:46: żeby to zrobić nawet kosztem środowiska.

00:42:48: No myślę, że tak, no a tu też jakiś pośpiech, czy w ogóle brak świadomości taki i tej informacji,

00:42:55: która gdzieś by miała być jasna dla mieszkańców po prostu co zrobić z konkretnym odpadem

00:43:02: i myślę, że tutaj niby te akcje edukacyjne się pojawiają,

00:43:05: ale mam wrażenie, że to można non stop powtarzać i tak i tak nie będzie za mało.

00:43:11: Dodatkowo trzeba powiedzieć o tym, że opony są też, no jakby można je bardzo fajnie wykorzystać ponownie, prawda?

00:43:19: Słyszałem o różnych sposobach gdzieś tam do na przykład budowy dróg chyba, czy...

00:43:23: No są różne sposoby i opony są wydzięcznym materiałem,

00:43:27: bo różne surowce można z nich odzyskać i później na ponowne stworzenie opon,

00:43:35: czy na jakieś właśnie inne materiały, wycieraczki, gumy tego typu rzeczy.

00:43:39: Metal tam jest też w oponech kilkanaście procent metalu zawierają,

00:43:44: więc są cennym surowcem i na pewno dużo lepszym rozwiązaniem jest to,

00:43:48: żeby trafiły w odpowiednie miejsce, a nie żeby sobie leżały gdzieś tam w środku lasu.

00:43:52: Ostatnia rzecz jest taka, mówiliśmy już trochę o tym, ale widzisz,

00:43:57: może takim rozwiązaniem dla osób, które mają daleko do punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych,

00:44:04: jest to, żeby od nich te wielko gabarytowe rzeczy odbierać.

00:44:07: I rzeczywiście na moim osiedlu też tak jest, że są te właśnie zbiórki gabarytów, co powiem czas,

00:44:12: ale to jest taki standard, czy to tak zależy trochę od, wiesz, od spółdzielni,

00:44:17: czy od, właściwie od kogo, czy są takie zbiórki, czy nie.

00:44:20: - No, generalnie to gmina odpowiada za odbiór odpadów i musi zorganizować to w odpowiedni sposób,

00:44:25: więc tutaj po stronie osiedli, powiedzmy, jest jakaś odpowiednia infrastruktura do tego,

00:44:30: żeby te odpady gromadzić i faktycznie na takich większych osiedlach to funkcjonuje i myślę, że to się sprawdza.

00:44:36: Natomiast w jakichś innych miejscach chociażby jakieś mobilne takie gratowozy czy takie mobilne przoki modów funkcjonowych też.

00:44:45: Też się pojawiają i też jeżdżą w zależności po prostu od dzielnicy

00:44:49: i myślę, że w innych miastach też na podobnych zasadach to działa,

00:44:52: więc po prostu trzeba się zorientować odpowiednio, tak?

00:44:55: No, jeżeli mamy dom jednorodziny, to mamy też umowę na wywóz odpadów,

00:44:58: więc wiemy ile, kiedy i gdzie odbierają nam tych odpadów

00:45:02: i tak samo powinna być informacja w gminie, że raz na rok, na przykład albo raz na pół roku

00:45:07: będą odbierane jakieś odpady wielkogabarytowe czy opony i proszę wystawić je przed dom, to wtedy je zabierzemy,

00:45:13: więc no tutaj jest odpowiedzialność i po jednej stronie, czyli tych, którzy te odpady generują,

00:45:18: żebyśmy się zorientowali co z nimi zrobić i w jak w prawidłowy sposób się ich pozbyć,

00:45:23: a po drugiej stronie gmin, żeby umożliwić też po prostu mieszkańcom,

00:45:28: żeby ten proces pozbywania się odpadów tych zwłaszcza problematycznych był.

00:45:32: Jasne. Janusz, na koniec naszej rozmowy z czym byś chciał zostawić naszych słuchaczy?

00:45:38: Z jakąś taką myślą przewodnią, dlaczego mamy wpływ na naszą planetę,

00:45:42: dlaczego, czyli jaki wpływ możemy mieć na to, co się dzieje wokół nas, na nasze środowisko?

00:45:47: No ja ogólnie mam wewnętrzne takie poczucie, że warto być ekoprzyzwoitym.

00:45:51: To myślę, że jest takie uniwersalne po prostu, żeby stroską patrzeć na środowisko,

00:45:58: w którym żyjemy, z którego korzystamy i żebyśmy myśleli tak o nim,

00:46:06: że zostawiamy je dla przyszłych pokoleń, więc warto w taki sposób podchodzić do tego,

00:46:11: w jaki sposób korzystamy z tego środowiska.

00:46:13: Myślą wybiegać wprzód, nie zawsze w tu i teraz.

00:46:16: Dokładnie.

00:46:16: Dziękuję tobie bardzo za rozmowę.

00:46:18: Dziękuję.